شناسنامه علمی شماره
دوره 6، شماره 2 ، تیر 1397
چکیده
تابستان 1397
بیشتر
تابستان 1397
مقاله پژوهشی
1مدیریت دارایی
سعید صفری؛ محمد جواد شیخ؛ یوسف مشتاقی
چکیده
یکی از اقدامات اساسی در راستای سرمایه‌گذاری صحیح در بازار سهام، توجه به معیارهای گوناگون در انتخاب سهام است. ازجملۀ این معیارها، ارزش افزودۀ اقتصادی را می‌توان نام برد. بدین‌منظور، شاخص‌های ریسک و بازده با معیارهای ارزش افزودۀ اقتصادی، سود تقسیمی و ضرایب کشیدگی و چولگی ترکیب و با استفاده از الگوسازی آرمانی، الگویی طراحی شد که ...
بیشتر
یکی از اقدامات اساسی در راستای سرمایه‌گذاری صحیح در بازار سهام، توجه به معیارهای گوناگون در انتخاب سهام است. ازجملۀ این معیارها، ارزش افزودۀ اقتصادی را می‌توان نام برد. بدین‌منظور، شاخص‌های ریسک و بازده با معیارهای ارزش افزودۀ اقتصادی، سود تقسیمی و ضرایب کشیدگی و چولگی ترکیب و با استفاده از الگوسازی آرمانی، الگویی طراحی شد که به ترکیب بهینهترین سبد سهام منجر می‌شود. محاسبۀ میزان اهمیت معیارهای الگو با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) انجام شد. در این پژوهش، مقایسهای در نتایج حاصل از حضور آرمان ارزش افزودۀ اقتصادی در قبال نبود آرمان سود تقسیمی و برعکس و حضور هر دو آرمان و الگوی مارکوتیز انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد حضور هر دو آرمان، نسبت بازده به ریسک بیشتری از دیگر الگوهای مدّنظر این پژوهش مانند الگوی مارکویتز دارد و درنتیجه، بازده بیشتری را نیز به ارمغان میآورد.
مقاله پژوهشی
1مدیریت دارایی
محمود موسوی شیری؛ معصومه روشندل؛ حسن خلعت بری
چکیده
پژوهش حاضر، شواهدی دربارۀ نقش برخی معیارهای کیفیت اطلاعات بر ریسک نقدشوندگی سهام و ریسک بازار فراهم میکند. برای این منظور، اثر سه معیار کیفیت اطلاعات شامل کیفیت اقلام تعهدی، درصد خطای پیشبینی سود و اعلام بهموقع سود در ریسک نقدشوندگی سهام و ریسک بازار با جمعآوری دادههای مالی سالهای 1392-1387 مربوط به 148 شرکت پذیرفته‌شده ...
بیشتر
پژوهش حاضر، شواهدی دربارۀ نقش برخی معیارهای کیفیت اطلاعات بر ریسک نقدشوندگی سهام و ریسک بازار فراهم میکند. برای این منظور، اثر سه معیار کیفیت اطلاعات شامل کیفیت اقلام تعهدی، درصد خطای پیشبینی سود و اعلام بهموقع سود در ریسک نقدشوندگی سهام و ریسک بازار با جمعآوری دادههای مالی سالهای 1392-1387 مربوط به 148 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از تحلیل رگرسیون آزموده شد. نتایج آزمون فرضیهها نشاندهندۀ وجود رابطهای معنادار بین هر سه معیار کیفیت اطلاعات با ریسک نقدشوندگی سهام است، بهگونهای که مقادیر بیشتر کیفیت اقلام تعهدی و اعلام بهموقعتر سود، سبب کاهش ریسک نقدشوندگی سهام و مقادیر بیشتر درصد خطای پیشبینی سود سبب افزایش ریسک نقدشوندگی سهام می‌شود. این در حالی است که بین هیچکدام از معیارهای کیفیت اطلاعات با ریسک بازار، رابطۀ معناداری یافت نشد.
مقاله پژوهشی
1مدیریت دارایی
حسن حیدری؛ یوسف محمدزاده؛ آرش رفاح کهریز
چکیده
امروزه صنعت دارو به‌لحاظ ارتباط آن با سلامت عمومی و برخورداری از ارزش ویژه اقتصادی، یکی از مهم‌ترین صنایع در بازار سهام محسوب می‌شود؛ بنابراین بهبود شاخص‌های بخش سلامت همواره از اهداف اصلی دولتمردان در جوامع مختلف بوده است؛ از این‌رو، مطالعۀ حاضر می‌کوشد تأثیر نرخ ارز را در بازده سهام صنعت دارو در بورس اوراق بهادار تهران، با ...
بیشتر
امروزه صنعت دارو به‌لحاظ ارتباط آن با سلامت عمومی و برخورداری از ارزش ویژه اقتصادی، یکی از مهم‌ترین صنایع در بازار سهام محسوب می‌شود؛ بنابراین بهبود شاخص‌های بخش سلامت همواره از اهداف اصلی دولتمردان در جوامع مختلف بوده است؛ از این‌رو، مطالعۀ حاضر می‌کوشد تأثیر نرخ ارز را در بازده سهام صنعت دارو در بورس اوراق بهادار تهران، با استفاده از دادههای ماهانۀ دوره 1384 تا 1394 و با بهره‌گیری از رهیافت غیرخطی مارکف سوئیچینگ بررسی کند. بدین‌منظور، از میان حالت‌های مختلف الگوی مارکف سوئیچینگ، الگوی MSIH(3)–AR (2) انتخاب شد. نتایج نشان داد در یک الگوی بهینه متشکل از سه رژیم، نرخ ارز، آثار متفاوتی در بازده صنعت دارو در رژیم‌های مختلف دارد؛ بدین‌صورت که ضرایب نرخ ارز در رژیم اول، تأثیر منفی ولی در رژیم‌های 2 و 3 در بازده صنعت دارو در بورس اوراق بهادار تهران، اثر مثبت داشته است. اثر نرخ تورم بخش بهداشت و درمان در رژیم‌های 1 و2 نیز مثبت ولی در رژیم 3 منفی بوده است. علاوه بر این، نتایج نشان می‌دهد پایداری بازده صنعت دارو در رژیم 1 (رژیم با بازده زیاد) نسبت به دو رژیم 2 (رژیم با بازده پایین کم) و رژیم 3 (رژیم با بازده پایین زیاد) بیشتر بوده است؛ ولی نوسان‌های بازده صنعت دارو در رژیم 3 بیشتر از نوسان‌های رژیم‌های 1 و 2 بوده است.
مقاله پژوهشی
تامین مالی
ابراهیم انواری؛ مسعود خداپناه؛ الهام تک بند
چکیده
هدف این مطالعه، بررسی اثر اعتبارات اعطایی بانک‌ها به بخش خصوصی و کسری بودجۀ دولت در اندازۀ بازار سهام در منتخبی از کشورهای در حال توسعه است. در این راستا، تجزیه و تحلیل برای دادههای 15 کشور در حال توسعه در دورۀ زمانی 2012-1993 با استفاده از الگوی خودرگرسیون برداری تابلویی انجام شد. مطابق نتایج آزمون علیت در سطح اطمینان 95 درصد، هیچ رابطۀ ...
بیشتر
هدف این مطالعه، بررسی اثر اعتبارات اعطایی بانک‌ها به بخش خصوصی و کسری بودجۀ دولت در اندازۀ بازار سهام در منتخبی از کشورهای در حال توسعه است. در این راستا، تجزیه و تحلیل برای دادههای 15 کشور در حال توسعه در دورۀ زمانی 2012-1993 با استفاده از الگوی خودرگرسیون برداری تابلویی انجام شد. مطابق نتایج آزمون علیت در سطح اطمینان 95 درصد، هیچ رابطۀ علیتی بین اعتبارات اعطایی بانک‌ها به بخش خصوصی و سرمایۀ بازار سهام (اندازۀ بازار) وجود نداشته است؛ اما متغیر سرمایۀ بازار سهام علیت گرنجر، متغیر کسری بودجۀ دولت و تشکیل سرمایۀ ثابت ناخالص بوده است. نتایج تجزیه و تحلیل توابع واکنش تکانهای، نشاندهندۀ اثر مثبت شوکهای کسری بودجه و اعتبارات بخش بانکی و اثر منفی شوک تشکیل سرمایۀ ثابت ناخالص در شاخص سرمایۀ بازار سهام بوده است. مطابق نتایج، تجزیۀ واریانس با وجود اثرگذاری متغیرهای تشکیل سرمایۀ ثابت ناخالص، کسری بودجۀ دولت و اعتبارات اعطایی بانک‌ها به بخش خصوصی در نوسان‌های شاخص سرمایۀ بازار سهام، اثر شوک متغیر سرمایۀ بازار سهام، درصد زیادی از واریانس خطای پیشبینی خود را توضیح داده است.
مقاله پژوهشی
تامین مالی
شکراله خواجوی؛ مهرداد ابراهیمی
چکیده
حاکمیت شرکتی، نقش مهمی در تضمین کیفیت فرایند گزارشگری مالی دارد. بسیاری از شکست‌های شرکتی اخیر به حاکمیت ضعیف نسبت داده می‌شود که در قالب گزارشگری مالی متقلبانه و مدیریت سود نادرست نمود پیدا کرده‌اند؛ از این‌رو، هدف این پژوهش، بررسی تأثیر ساز و کارهای حاکمیت شرکتی در تقلب در صورت‌های مالی است. برای تحقق این هدف، شرکت‌های متقلب ...
بیشتر
حاکمیت شرکتی، نقش مهمی در تضمین کیفیت فرایند گزارشگری مالی دارد. بسیاری از شکست‌های شرکتی اخیر به حاکمیت ضعیف نسبت داده می‌شود که در قالب گزارشگری مالی متقلبانه و مدیریت سود نادرست نمود پیدا کرده‌اند؛ از این‌رو، هدف این پژوهش، بررسی تأثیر ساز و کارهای حاکمیت شرکتی در تقلب در صورت‌های مالی است. برای تحقق این هدف، شرکت‌های متقلب با استفاده از علایم خطر اشاره‌شده در استاندارد حسابرسی شمارۀ 240 با عنوان «مسئولیت حسابرس در ارتباط با تقلب و اشتباه در صورت‌های مالی» و با به‌کارگیری تکنیک‌های داده‌کاوی غیرنظارتی مشخص شد. در‌ادامه، برای انجام پژوهش، سه فرضیه طراحی شد که رابطۀ ترکیب هیأت مدیره، تمرکز مالکیت و مالکیت نهادی را با تقلب در صورت‌های مالی در بین شرکت‌ها و در دورۀ زمانی مدّنظر بررسی میکند؛ بنابراین برای آزمون فرضیه‌های پژوهش، روش آماری «دادههای تابلویی» به کار گرفته شده است. دورۀ زمانی مدّنظر برای هر یک از فرضیه‌های پژوهش، سالهای 1381 تا 1393 و نمونۀ انتخابی شامل 182 شرکت است. نتایج حاصل از تخمین فرضیه‌های پژوهش نیز نشان می‌دهد صرفنظر از اهرم مالی، سودآوری، ترکیب دارایی‌ها، نقدینگی، کارایی، اندازه و رشد، بین ترکیب هیأت مدیره، تمرکز مالکیت و مالکیت نهادی با تقلب در صورت‌های مالی، رابطۀ معناداری وجود دارد.
مقاله پژوهشی
تامین مالی
فرزانه حیدرپور؛ محمود نظری طجر
چکیده
در این مقاله، تأثیر هزینۀ نمایندگی در رابطۀ نظام حاکمیت شرکتی و هزینۀ سرمایۀ سهام بررسی شده است. الگوهای منتخب برای آزمون فرضیه‌های این پژوهش، از الگوهای رگرسیون چندمتغیرۀ پژوهش چن و همکاران (2011) برگرفته شده است. جامعۀ آماری این پژوهش، شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سالهای 1387 تا 1393 و شامل 140 شرکت است. نتایج ...
بیشتر
در این مقاله، تأثیر هزینۀ نمایندگی در رابطۀ نظام حاکمیت شرکتی و هزینۀ سرمایۀ سهام بررسی شده است. الگوهای منتخب برای آزمون فرضیه‌های این پژوهش، از الگوهای رگرسیون چندمتغیرۀ پژوهش چن و همکاران (2011) برگرفته شده است. جامعۀ آماری این پژوهش، شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سالهای 1387 تا 1393 و شامل 140 شرکت است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد بین نظام حاکمیت شرکتی و هزینۀ سرمایۀ سهام، رابطۀ معکوس وجود دارد؛ یعنی شرکت‌ها هرچه نظام حاکمیت بهتری داشته باشند، هزینۀ تأمین مالی کمتری متحمل خواهند شد و سرمایهگذاران، بازده کمتری از آنها مطالبه میکنند. درواقع، هرچه هزینۀ نمایندگی کمتر باشد، سرمایهگذار اطمینان بیشتری میکند و درنتیجه، سرمایۀ مالی بیشتری برای شرکت‌ها مهیا می‌شود. هزینۀ نمایندگی و فرصتهای سرمایه‌گذاری در رابطۀ نظام حاکمیت شرکتی و هزینۀ سرمایۀ نیز سهام تأثیر میگذارد.
مقاله پژوهشی
1مدیریت دارایی
سیدکاظم چاوشی؛ روح الله نوری؛ فرشید فلاطون نژاد
چکیده
در پی مشکلاتی که سه دهۀ پیش، به‌دلیل ارائۀ نامناسب اطلاعات و ناکارآیی اطلاعاتی در بازارهای مالی دنیا بروز کرد، استاندارد بین‌المللی XBRL به‌عنوان راهکار گزارشگری مالی برای پیوستن به بازارهای جهانی تدوین و ارائه شد. به‌دلیل هزینه‌بربودن راه‌اندازی و استقرار این استاندارد، ضروری است اثر آن در ارکان مالی هر کشور ارزیابی و با تحلیل ...
بیشتر
در پی مشکلاتی که سه دهۀ پیش، به‌دلیل ارائۀ نامناسب اطلاعات و ناکارآیی اطلاعاتی در بازارهای مالی دنیا بروز کرد، استاندارد بین‌المللی XBRL به‌عنوان راهکار گزارشگری مالی برای پیوستن به بازارهای جهانی تدوین و ارائه شد. به‌دلیل هزینه‌بربودن راه‌اندازی و استقرار این استاندارد، ضروری است اثر آن در ارکان مالی هر کشور ارزیابی و با تحلیل هزینه - فایده، بهترین سناریوی پیادهسازی اتّخاذ شود. در پاسخ به این ضرورت؛ پژوهش حاضر با بهره‌گیری از مدلسازی معادلات ساختاری و نرمافزار آموس (AMOS)، تأثیر استقرار XBRL بر ابعاد رفتاری تحلیلگران مالی -که متخصصان تجزیه و تحلیل اطلاعات هستند- را بررسی کرده است.. بررسی نظرات 140 تحلیلگر که با پرسشنامه جمعآوری شد، نشاندهندۀ تأثیرگذاری مثبت استقرار XBRL در بهبود ابعاد رفتاری تحلیلگران مالی طی فرایند تصمیمگیری و بهترتیب اولویت: 1- رفتار تحلیلگری (78 درصد)، 2- رفتار جستجوگری (75 درصد)، 3- رفتار اعتبارسنجی (74 درصد) و 4- تورشهای رفتاری (46 درصد) بود. نتایج آزمون تحلیل واریانس نیز نشان داد سن و تجربۀ تحلیلگر بر تفاوتهای رفتاری وی در اخذ تصمیم، تأثیر معنادار دارد و سطح تحصیلات بدون تأثیر معنادار است.
مقاله پژوهشی
تامین مالی
مهدی ناظمی اردکانی؛ وحید زارع مهرجردی؛ علیرضا محمدی ندوشن
چکیده
سرمایهگذاران همواره به دنبال کسب اطلاعات دربارۀ گزینههای سرمایه‌گذاری خود برای سرمایه‌گذاری مطلوب و تخصیص بهینۀ منابع خویش هستند. پیشبینی ورشکستگی شرکت‌ها یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که سرمایهگذاران را در این راه یاری میکند. پژوهش‌های زیادی در حوزۀ پیشبینی ورشکستگی انجام شده است؛ با این حال، بیشتر آنها ...
بیشتر
سرمایهگذاران همواره به دنبال کسب اطلاعات دربارۀ گزینههای سرمایه‌گذاری خود برای سرمایه‌گذاری مطلوب و تخصیص بهینۀ منابع خویش هستند. پیشبینی ورشکستگی شرکت‌ها یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که سرمایهگذاران را در این راه یاری میکند. پژوهش‌های زیادی در حوزۀ پیشبینی ورشکستگی انجام شده است؛ با این حال، بیشتر آنها الگویی کلی برای تمامی صنایع به‌صورت واحد ارائه کرده‌اند. هدف اصلی این پژوهش آن است که الگوی پیشبینی ورشکستگی مناسب برای صنایع خوردو و ساخت قطعات، محصولات شیمیایی و محصولات غذایی بهجز قند و شکر، خاص هر صنعت طراحی و تبیین شود. این الگو از درخت تصمیم برای پیشبینی استفاده میکند. برای تعیین ورشکستگی شرکت‌ها از معیار مادۀ 141 قانون تجارت استفاده شده است. قلمرو زمانی این پژوهش را سالهای 1380 تا 1392 تشکیل می‌دهد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد الگوی طراحیشده برای صنایع خودرو و ساخت قطعات، محصولات شیمیایی، محصولات غذایی بهجز قند و شکر بهترتیب، دقت پیشبینی 95/95، 83/96 و 83/97 درصد را دارد که این اعداد، دقت زیاد الگوی طراحیشده را برای این سه صنعت (بهویژه برای صنعت محصولات غذایی بهجز قند و شکر) نشان می‌دهد.
مقاله پژوهشی
1مدیریت دارایی
نجمه قندهاری؛ مجید اسماعیلیان
چکیده
در محیط نامطمئن اقتصادی، دانش افراد خبره دربارۀ تنزیل جریان‌های نقدی با ابهام بسیار زیادی مواجه است. مقادیر جریان‌های نقدی و نرخ بهره به‌طور معمول، براساس روش‌های آماری یا مقادیر مدّنظر حدس زده می‌شود. نظریۀ فازی در تخمین پارامترهای نادقیق می‌تواند به کار گرفته شود. در این پژوهش با ترکیب نظریۀ مجموعه‌های فازی و شبیه‌سازی مونت‌کارلو، ...
بیشتر
در محیط نامطمئن اقتصادی، دانش افراد خبره دربارۀ تنزیل جریان‌های نقدی با ابهام بسیار زیادی مواجه است. مقادیر جریان‌های نقدی و نرخ بهره به‌طور معمول، براساس روش‌های آماری یا مقادیر مدّنظر حدس زده می‌شود. نظریۀ فازی در تخمین پارامترهای نادقیق می‌تواند به کار گرفته شود. در این پژوهش با ترکیب نظریۀ مجموعه‌های فازی و شبیه‌سازی مونت‌کارلو، روشی برای ارزیابی طرح‌های سرمایه‌گذاری با استفاده از روش‌های ارزش فعلی خالص و نرخ بازده داخلی با دادههای فازی ارائه شده است. روش‌های پیشین، چندین نقص دارد: اولاً، برخی از این روش‌ها بر اعداد فازی خاص (مثلثی و ذوزنقه‌ای) مبتنی است؛ دوماً، دورۀ عمر طرح و مدت‌زمان سرمایه‌گذاری را به‌صورت مقادیر قطعی یا اعداد فازی گسسته در نظر می‌گیرد؛ در حالی که در بسیاری از مسائل واقعی، علاوه بر اینکه جریان‌های نقدی به‌صورت اعداد فازی با اشکال مختلف است، دورۀ عمر طرح به‌صورت عدد فازی پیوسته در نظر گرفته می‌شود. برای رفع این نقص، در این مقاله روش مبتنی بر شبیه‌سازی مونت‌کارلوی فازی ارائه می‌شود که آن را بدون هیچگونه محدودیتی برای جریان‌های نقدی و نرخ‌های بهره و دورۀ عمر طرح با انواع اعداد فازی و به‌صورت مقادیر فازی گسسته و پیوسته می‌توان استفاده کرد. با حل چندین مثال، کارایی محاسباتی روش پیشنهادی در قیاس با روش‌های پیشین نشان داده می‌شود و نتایج بدست آمده مشخص میکند دقت و کارایی این روش زیاد است.
مقاله پژوهشی
1مدیریت دارایی
حسین اعتمادی؛ عادل آذر؛ سحر سپاسی؛ ساسان بابائی
چکیده
نتایج پژوهش‌های قبلی نشان می‌دهد اگر نوسان سود افزایش و پایداری آن کاهش یابد، سود گذشته قادر نیست سود آینده را به‌خوبی پیشبینی کند. عناصر سود شرکت‌هایِ با پایداری و نوسان متفاوت، آگاهی‌بخش‌تر از سود خالص است. در مقالۀ حاضر این موضوع بررسی شده است که عناصر مذکور محتوای اطلاعاتی بیشتری نسبت به سود دارد یا خیر؛ سپس الگویی رگرسیونی ...
بیشتر
نتایج پژوهش‌های قبلی نشان می‌دهد اگر نوسان سود افزایش و پایداری آن کاهش یابد، سود گذشته قادر نیست سود آینده را به‌خوبی پیشبینی کند. عناصر سود شرکت‌هایِ با پایداری و نوسان متفاوت، آگاهی‌بخش‌تر از سود خالص است. در مقالۀ حاضر این موضوع بررسی شده است که عناصر مذکور محتوای اطلاعاتی بیشتری نسبت به سود دارد یا خیر؛ سپس الگویی رگرسیونی برای توصیف اثر تفاضلی پایداری و نوسان عناصر بر قابلیت پیشبینی سود ارائه شده است. تجزیهوتحلیل صورتگرفته در این مقاله براساس اطلاعات 33 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1381 تا 1394 است. اطلاعات موردنیاز از صورت‌های مالی و نرمافزار رهآورد نوین استخراج شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد عناصر با پایداری بیشتر و نوسان کمتر، موجب افزایش قابلیت پیشبینی سود می‌شود. از بین عناصر اصلی سود و زیان که در این پژوهش استفاده شده است، فروش، بهای تمامشدۀ کالای فروشرفته، هزینۀ حقوق و مزایا، استهلاک، سایر هزینههای عمومی، اداری و فروش و هزینههای مالی موجب بهبود قابلیت پیشبینی سود می‌شود.
