عوامل موثر بر سیاست تقسیم سود شرکت‌ها: رویکرد فراتحلیل

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانشیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

3 دانشیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

4 استادیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

اهداف: تقسیم سود نشان‌دهندۀ تعهد مالی شرکت به سهامداران برای پرداخت بخشی از بازده سرمایه گذاری آنها محسوب می‌شود. چنین موضوعی به به‌کارگیری سیاست‌های مناسب و شناسایی عوامل موثر بر آن برای مدیریت وجوه نقدی آتی ورودی به شرکت نیازمند است. پژوهشگران دانش مالی ‍پژوهش‌های گوناگونی انجام داده و عوامل مختلف موثر بر سیاست تقسیم سود را معرفی کرده اند. برخی از این عوامل عبارت اند از ساختار سرمایه، هزینه نمایندگی، گزارشگری حسابداری، نرخ موثر مالیاتی؛ اما نتایج تناقض و پراکندگی داشته است.
روش: انجام یک پژوهش جامع و فراگیر با رویکرد فرا تحلیلی دربارۀ تعیین اهمیت هر یک از عوامل موثر برسیاست تقسیم سود برای دست یابی به جمع ‌بندی کلی و رفع تناقض ها و پراکندگی نتایج ضروری به نظر می رسد. برای بررسی پژوهش های پیشین ابتدا متغیرهای مدنظر تعیین و سپس اطلاعات لازم برای 196 پژوهش تا سال 2021 گردآوری شد. بر اساس نمونه‌گیری به روش حذف سیستماتیک، تعداد پژوهش‌های باقیمانده که ویژگی‌های لازم برای ورود در فرآیند فراتحلیل دارند، برابر با 123 مقاله به دست آمد. داده‌های استخراج شده کد بندی شده و در نرم‌افزار آماری CMA2 وارد شد. محاسبه اندازۀ اثر و ارزیابی همگنی و ناهمگنی موجود در اندازۀ اثر صورت گرفت.
نتایج: نتایج نشان می دهد که عوامل ساز و کار راهبری شرکتی و هزینۀ نمایندگی در سیاست تقسیم سود شرکت‌ها تأثیر نداشته است؛ اما تأثیر مثبت عوامل جریان نقدی آزاد، نسبت‌های سودآوری، کیفیت گزارشگری مالی، نرخ مؤثر مالیاتی، ساختار سرمایه، سرمایه‌گذاران نهادی، عدم تقارن اطلاعاتی، توانایی مدیران و تمرکز مالکیت در سیاست تقسیم سود تأیید شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting the Dividend Policy of Companies: A Meta-analysis Approach

نویسندگان [English]

  • Yalda Hassani 1
  • Bagher Asgarnezhad Nouri 2
  • Ghasem zarei 3
  • Allahyar Beigi Firoozi 4
1 MBA, Department of Business Administration, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
2 Associate Professor, Department of Business Administration, Faculty of Economics and Management, Urmia University, Urmia, Iran
3 Associate Professor, Department of Business Administration, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
4 Assistant Professor, Department of Management, Faculty of Management and Accounting, Payame Noor University, Iran
چکیده [English]

A dividend is considered to represent the company's financial commitment to shareholders to pay a part of their investment returns, which requires the use of appropriate policies and the identification of factors affecting it in order to manage future cash flows for the company. Various studies have been conducted that have introduced various factors affecting the dividend policy, such as capital structure, agency cost, accounting reporting, and the effective tax rate, but the results have been contradictory and scattered. For this purpose, conducting comprehensive research with a meta-analysis approach regarding determining the importance of each of the effective factors on the dividend policy in order to achieve a general summary and resolve the contradictions and dispersion of the results seems necessary. To review the previous research, first, the desired variables were determined, and then the necessary information was collected for 196 studies until 2021. Based on systematic elimination sampling, the number of remaining studies that had the necessary characteristics to enter the meta-analysis process was equal to 123 studies. We coded and entered the extracted data into CMA2 statistical software. The effect size was calculated, and the homogeneity and heterogeneity of the effect size were evaluated. The results of this study showed that the factors of corporate governance mechanism and agency cost did not affect the company's dividend policy. However, the positive effect of free cash flow factors, profitability ratios, quality of financial reporting, effective tax rate, capital structure, institutional investors, information asymmetry, ability of managers, and concentration of ownership in dividend policy was confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meta-Analysis
  • Dividend Policy
  • Profit
  • Company

مراجع

اسدی، اصغر، و اصغری، سید محمد (1396). بررسی تاثیر ساختارسرمایه و تغییرات آن برسیاست تقسیم سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 9(35)، 129-144.
اسعدی، عبدالرضا (1397). بررسی ارتباط پویای متغیرهای شرکتی با سیاست تقسیم سود با استفاده از مدل گشتاور تعمیم یافته(GMM) . تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 10(39)، 93-110.
اعتمادی، حسین، و اسمعیلی کجانی، محمد (1396). رابطه سود تقسیمی با فرصت‌های رشد و هزینه نمایندگی. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 9(34)، 85-112.
بولو، قاسم، پارسیان، حسین، و نعمتی، رضا (1391). تاثیر جریان‌ نقدی آزاد بر سیاست‌های تقسیم سود طی چرخه عمر شرکت‌ها. پژوهشهای کاربردی در گزارشگری مالی، 1(1)، 51-74.
پیری، پرویز، و حسین‌پور، وحید (1393). بررسی اثر بندهای تعدیلی گزارش حسابرس مستقل بر سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله دانش حسابداری، 5(19)، 75-94.
تالانه، عبدالرضا، و مرتضائی شمیرانی، غزال (1390). محرک‌های تصمیم تقسیم سود: پیام بازار. بررسی‌‌های حسابداری و حسابرسی، 18(36)، 36-69.
حجازی، رضوان، فصیحی، صغری، و کرمشاهی، بهنام (1396). بررسی تاثیر توانایی مدیران بر سیاست تقسیم سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 14(54)، 94-73. https://doi.org/10.22054/qjma.2018.8270
حساس یگانه، یحیی، و پاک مرام، عسگر (1391). ارزیابی تأثیر ابعاد کنترلی و شفافیت اطلاعات مالی حاکمیت شرکتی بر سیاست تقسیم سود شرکت‌ها. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، 4(15)، 85-116.
روحی، علی، ساریخانی، مهدی، ابراهیمی، فهیمه، و منفرد مهار لویی، محمد (1390). تاثیر ساز و کارهای نظام راهبری شرکتی بر سیاست تقسیم سود. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، 3(12)، 1-24.
ستایش، محمدحسین، وکریمی‌پور، عیسی (1399). بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی مدیریت و خط‌مشی تقسیم سود. دانش حسابداری، 11(4)، 149-170.
عرب صالحی، مهدی، و اخلاقی، حسنعلی (1390). تأثیر فرصت‌های سرمایه‌گذاری، منابع تأمین مالی و مالیات بر خط مشی تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه بورس اوراق بهادار، 4(16)، 101-118.
عسگرنژاد نوری، باقر، سلطانی، میلاد، و بیگی فیروزی، الله یار (1400). عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری بانکداری الکترونیک: رویکرد فراتحلیل. پژوهش های مدیریت در ایران، 25(1)، 184-214.
فروغی، داریوش، سعیدی، علی، و اژدر، محسن (1388). تأثیر سهامداران نهادی بر سیاست های تقسیم سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 1(2)، 114-129.
گلستانی، شهرام، دلدار، مصطفی، سیدی، سیدجلال، و جعفری‌ شورچه، سیدحبیب (1393). رابطه نرخ مؤثر مالیاتی با سیاست تقسیم سود و بازده‌ سهام در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه پژوهش ها وسیاست های اقتصادی، ۲۲(۷۰)، 204-181.
مرادی، محمد، ویسی حصار، ثریا، و محقق، فاطمه (1396). بررسی رابطه سیاست تقسیم سود و سرمایه گذاری: با تاکید بر نقش عدم اطمینان در جریان وجه نقد. پژوهش های حسابداری و حسابرسی عملیاتی و عملکرد، 1(2)، 65-84.
مهدوی، غلامحسین، و رضایی، غلامرضا (1392). بررسی اثرات کیفیت گزارشگری مالی بر سیاست تقسیم سود. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، 5(17)، 1-32.
موحد، مرضیه، اعتمادی، حسین، و انواری رستمی، علی اصغر (1392). بررسی تاثیر ساختارهای رقابتی بازار محصول بر سیاست های تقسیم سود. مدیریت دارایی و تامین مالی، 1(2)، 1-18.
نوری، زینب، و بخشی، حسین (1399). بررسی تاثیر مولفه جنسیت بر حجم سود انباشته تقسیم شده در شرکتها. نشریه علمی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، 4(13)، 98-115.
ولی‌زاده لاریجانی، اعظم، و حدیدی فرد، الهه (1395). رابطه عوامل مالی و حسابداری با نسبت تقسیم سود در مراحل گوناگون عمر تجاری. بورس اوراق بهادار، 9(36 )، 75-96. https://dx.doi.org/10.22034/jse.2017.11095

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار