نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
The financing policies implemented by managers play a pivotal role in risk management and shareholder wealth creation. Consequently, identifying the factors that influence managerial financing decisions is critically important. This study examines the impact of managerial ability on short-term debt usage, incorporating the moderating effects of financial constraints and financial reporting quality. The sample includes 100 firms listed on the Tehran Stock Exchange, selected through systematic elimination for the period 2012–2023. A multivariate regression model based on panel data analysis was employed to test the hypotheses. The findings demonstrate that managerial ability has a positive effect on debt maturity. Additionally, while financial constraints do not significantly moderate this relationship, financial reporting quality strengthens the influence of managerial ability on short-term debt utilization. Specifically, high-ability managers—equipped with superior business acumen and strong incentives to signal their competence—tend to employ greater short-term debt to mitigate information asymmetry and enhance their reputational capital.
Keywords: Debt Structure, Managers' Ability, Financial Constraints, Financial Reporting Quality
JEL Classification: M40, H63, D04, M41
Introduction
Debt financing is a fundamental component of corporate capital structure, playing a crucial role in firm sustainability and growth. The composition of debt—particularly its maturity structure—serves as a key determinant of financial stability and long-term success. Consequently, decisions regarding debt structure are critical, as misjudgments can expose firms to financial distress or even bankruptcy. Prior research has examined various determinants of debt maturity structure, including macroeconomic and institutional factors such as financial and political environments, legal and tax systems, information asymmetry, and capital provider characteristics. Another stream of literature focuses on firm-specific influences, particularly managerial traits, given their significance in mitigating agency conflicts between shareholders and managers. Among these traits, managerial ability stands out as a pivotal factor shaping debt maturity decisions. Aligned with theoretical foundations, this study proposes the following hypotheses:
H₁: Managerial ability positively influences debt maturity.
H₂: Financial constraints attenuate the effect of managerial ability on debt maturity.
H₃: Financial reporting quality amplifies the impact of managerial ability on debt maturity.Materials &
Methods and data
The study examines firms listed on the Tehran Stock Exchange (TSE) over the period 2012–2023. The sample was selected through systematic elimination to ensure data integrity and representativeness. To test the hypotheses, we employed panel regression analysis using the Generalized Least Squares (GLS) estimator, which accounts for heteroskedasticity and autocorrelation in the data. Managerial ability was operationalized following Demerjian et al. (2012), while financial reporting quality was measured using the Dechow and Dichev (2002) accruals quality model.
Finding
The empirical results demonstrate several key insights. As presented in Table 2, managerial ability exhibits a statistically significant positive relationship with firms' utilization of short-term debt. This finding aligns with theoretical expectations, as short-term debt instruments can serve as effective mechanisms to mitigate information asymmetry between managers and investors. Moreover, the preferential use of short-term debt may function as a positive market signal, conveying managers' confidence in the firm's near-term financial prospects. Table 3 reveals that financial constraints do not significantly moderate the relationship between managerial ability and debt maturity structure. This suggests that capable managers maintain their influence over financing decisions regardless of external financial limitations. Finally, Table 4 presents evidence that financial reporting quality strengthens the positive association between managerial ability and short-term debt usage. This amplification effect likely occurs because high-quality financial reporting enhances transparency, thereby increasing the credibility of managers' financing decisions.
Discussion and Conclusion
Corporate financing decisions are predominantly shaped by managerial discretion, with short-term debt instruments gaining increasing prominence over the past three decades. Our findings align with signaling theory, which posits that short-term debt issuance serves dual purposes: it reduces information asymmetry while simultaneously functioning as a positive market signal of managerial competence. Conversely, agency theory would predict an inverse relationship, suggesting that higher managerial ability might correlate with reduced short-term debt due to inherent agency conflicts in firms where managerial capabilities are less observable. The empirical evidence supports the signaling perspective, demonstrating that high-ability managers strategically utilize short-term debt to distinguish themselves from their less competent counterparts. This behavior stems from their superior capacity to assess market conditions and capitalize on favorable financing opportunities. Furthermore, our analysis reveals that managerial ability plays a particularly significant role in firms with higher reporting quality. In such organizations, which typically possess more robust project portfolios, short-term debt issuance serves as an additional quality indicator. High-ability managers in these firms are more inclined to employ short-term debt instruments, thereby reinforcing their reputation for financial acumen and strengthening market confidence. These findings contribute to the ongoing theoretical discourse by reconciling competing perspectives from signaling and agency theories. They also offer practical implications for corporate governance, suggesting that boards should consider managerial ability as a key factor in financing policy decisions, particularly in firms with transparent financial reporting environments.
کلیدواژه‌ها [English]
مقدمه
بیشتر شرکت‌ها به‌نوعی از بدهی برای تأمین مالی استفاده می‌کنند. ساختار بدهی از معیارهای اصلی مشخص‌کنندۀ تداوم فعالیت واحد تجاری و در رشد پایدار شرکت اثرگذار است؛ درنتیجه تصمیمگیریهای مرتبط به ساختار بدهی برای بقای شرکت لازم است (Madan, 2007)؛ اما مشخص‌کردن ساختار بدهی کار راحتی نیست و تصمیم‌گیری غلط باعث بحران و ورشکستگی شرکت خواهد شد (Abor, 2008). تعدادی از مطالعات عوامل تأثیرگذار بر ساختار سررسید بدهی را از دیدگاه محیط‌های مالی و سیاسی، سیستم‌های حقوقی کشورها، سیستم‌های مالیاتی، محیط‌های اطلاعاتی و ویژگی‌های تأمین‌کنندگان سرمایه بررسی کردند (Fan et al., 2012). برخی دیگر نیز به عوامل تأثیرگذار خاص شرکت در ساختار بدهی آن توجه کردند (Terra, 2011; Korner, 2007)؛ این در حالی است که پژوهش‌های اخیر همچون پژوهش خو و چنگ، ویژگی‌های شخصیتی مدیران را یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در ساختار سررسید بدهی باتوجه‌به مسئلۀ نمایندگی بین سهام‌داران و مدیران می‌داند. یکی از این ویژگی‌ها توانایی مدیران است (Khoo & Cheung, 2022).
براساس نظریۀ نئوکلاسیک مطرح‌شده در اقتصاد، انتظار می‌رود که مدیران ارشد تأثیر محدودی بر نتایج و تصمیم‌های شرکت داشته باشند (Bertrand & Schor, 2003)؛ علاوه براین، براساس نظریۀ نمایندگی، در حضور سیستم نظارتی کارآمد، مدیران تصمیم‌ها و اقدامات مشابهی را اخذ می‌کنند. در مقابل این دو نظریه، فرضیۀ سلسله‌مراتب بالاتر که همبریک و میسون (Hambrick & Mason, 1984) ارائه کرده‌اند، بیان می‌کند که مدیران مستقل ازنظر کیفیت ناهمگن هستند و ویژگی‌های آنها بر نتایج و تصمیم‌های شرکت اثرگذار است. توانایی مدیران بر تصمیم‌های شرکتی تأثیرگذار است (Mehrani et al., 2020). نظریه‌های راسن (Rosen, 1981) و گابیکس و لاندیر (Gabaix & Landier, 2008) از این مفهوم حمایت می‌کنند که ویژگی‌های مدیریتی نقش مهمی در شکل‌گیری سیاست‌ها و عملکرد شرکت دارند. برتراند و شور (Bertrand & Schor, 2003) نشان دادند که چگونه این ویژگی‌های مدیریتی در محاسبۀ تغییر در سیاست‌های مالی و سرمایه‌گذاری شرکت‌ها مهم است. مدیران شرکت با بهره‌برداری از فرصت‌های بالقوه برای توسعۀ راهبردها و اثربخشی عملیاتی شرکت‌ها، مهارت‌ها را توسعه می‌دهند و جنبه‌های خاصی از توانایی مدیریتی را در طول حرفۀ خود به دست می‌آورند که هر دو نقش حیاتی در تصمیمگیریهای سرمایه‌گذاری و تأمین مالی شرکت دارند. دمرجیان و همکاران (Demerjian et al., 2012) نشان دادند که توانایی مدیریتی جنبۀ مهمی از کارایی مدیریتی در استفادۀ بهینه از منابع در راستای حداکثرکردن سود است. پژوهش‌های قبلی نشان می‌دهد که مدیران با توانایی بالا دارای ویژگی‌های کلیدی مانند توانایی ارائۀ عملکرد برتر شرکت (Cheung et al., 2017)، پیش‌بینی دقیق‌تر سود (Baik et al., 2011)، پرداخت هزینۀ مالی کمتر (Bui et al., 2018) و دسترسی به فرصت‌های سرمایه‌گذاری بیشتر (Lee et al., 2018) هستند.
یک روش تأمین مالی شرکت، استفاده از بدهی است و تصمیم‌گیری دربارۀ انتخاب سررسید بدهی معمولاً بر عهدۀ مدیران ارشد شرکت است. به‌طورکلی، تأمین مالی بدهی کوتاه‌مدت نسبتاً آسان و کم‌هزینه‌تر از تأمین مالی بدهی بلندمدت است؛ زیرا امکان استفادۀ مجدد از دارایی‌ها را برای صاحبان بدهی فراهم می‌کند. یک دیدگاه رایج پذیرفته‌شده در ادبیات این است که بدهی کوتاه‌مدت می‌تواند هزینه‌های نمایندگی بدهی ناشی از عدم تقارن اطلاعات و مشکلات سرمایه‌گذاری غیربهینۀ ذاتی را در تأمین مالی ازطریق بدهی کاهش دهد (Barnea et al., 1980).
مدیران با توانایی بالا انگیزۀ ارائۀ اطلاعاتی را دارند که به نفع سهام‌داران باشد و از این طریق توانایی آنها را به بازار منتقل کنند و شهرت سرمایۀ آنها را تقویت کنند. در مقایسه با مدیران کم‌توان، مدیران با توانایی بالا بیشتر از توانایی خود برای افشای اطلاعات خصوصی شرکت برای نشان‌دادن توانایی خود استفاده می‌کنند. مدیران با توانایی بالا از هموارسازی به‌عنوان علامتی برای کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیران و سرمایه‌گذاران استفاده می‌کنند. مدیران با توانایی بالا تمایل دارند از رفتارهای مضر برای شهرت خود اجتناب کنند؛ زیرا ایجاد شهرت برتر و ارزشمند مستلزم تلاش مادام‌العمر است. دو دلیل دربارۀ تأثیرگذاری توانایی مدیران بر بدهی‌های کوتاه‌مدت وجود دارد: اول اینکه، بهره‌وری عملیاتی برتر مدیران با توانایی بالا به آنها اجازه می‌دهد تا فرصت‌های رشد را به پروژه‌های فزاینده ارزش تبدیل کنند؛ دوم، مدیران با توانایی بالا احتمالاً با ریسک نقدینگی ناشی از بدهی کوتاه‌مدت کمتر مواجه خواهند شد (Khoo & Cheung, 2022).
در شرکت‌های بدون محدودیت مالی نقش توانایی مدیران در کاهش سررسید بدهی‌های کوتاه‌مدت پررنگ‌تر است. انگیزه‌های مدیران با توانایی بالا برای کاهش عدم تقارن اطلاعاتی با سلامت مالی شرکت‌ها مرتبط است؛ یعنی مدیران با توانایی بالا که در شرکت‌های بدون محدودیت کار می‌کنند، در موقعیت خوبی برای کاهش عدم تقارن اطلاعاتی ازطریق تعهد کوتاه‌مدت هستند (Khoo & Cheung, 2022). اگر بدهی‌های کوتاه‌مدت بتواند اطلاعات خصوصی را به استفاده‌کنندگان برون‌سازمانی نشان دهد، مدیران با توانایی بالا احتمالاً از بدهی کوتاه‌مدت بیشتری استفاده می‌کنند؛ بنابراین، انتظار می‌رود که رابطۀ قوی‌تری بین توانایی مدیریتی و استقراض کوتاه‌مدت در شرکت‌های با کیفیت بالا وجود داشته باشد (Khoo & Cheung, 2022).
مطالعات داخلی در حوزۀ توانایی مدیریتی موضوعاتی نظیر توانایی مدیریت و رفتار ریسک‌گریزی (Yari & Baghomian, 2022)، توانایی مدیریتی و ارزش نهایی وجه نقد (Bodaghi et al., 2021)، توانایی مدیریتی و گزارشگری به‌موقع (Mehrani et al., 2020) و توانایی مدیریتی و نوسان‌پذیری عملکرد (Rashidi, 2023) را بررسی کرده‌اند؛ با این‌حال، ارتباط توانایی مدیریتی و سررسید بدهی بررسی نشده است. سررسید بدهی از جهات مختلفی مانند مدیریت نقدینگی، ریسک مالی مرتبط با بازپرداخت بدهی‌ها، بهبود اعتبار مالی، تعدیل ساختار سرمایه، پایداری مالی و جلوگیری از بحران مالی دارای اهمیت است. این پژوهش ادبیات موضوعی چگونگی تأثیر توانایی مدیران بر سررسید بدهی را گسترش می‌دهد. مدیرانی که توانایی مدیریتی بالایی دارند، می‌توانند تصمیمات بهتری دربارۀ ترکیب بدهی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت اتخاذ کنند، به‌نحوی‌که به بهبود شرایط مالی شرکت منجر شود. این مدیران می‌توانند ریسک‌های مرتبط با بدهی‌ها را به‌خوبی مدیریت کنند و با استفاده از ابزارهای مالی مناسب و استراتژی‌های مختلف، ریسک‌های مربوط به بهره‌برداری و بازپرداخت بدهی‌ها را کاهش دهند. توانایی مدیریتی می‌تواند به مدیران کمک کند تا پایداری مالی شرکت را افزایش دهند. مدیرانی که توانایی مدیریتی بالایی دارند، می‌توانند جریان نقدی شرکت را به نحوی مدیریت کنند که شرکت بتواند به‌موقع بدهی‌های خود را بازپرداخت کند و از وقوع بحران‌های مالی جلوگیری کند؛ بنابراین، بررسی نقش توانایی مدیریتی در تصمیمگیریهای مرتبط با سررسید بدهی می‌تواند علاوه‌بر گسترش ادبیات این حوزه، پیامدهای کاربردی برای مدیران به همراه داشته باشد. بررسی نقش تعدیلگر محدودیت مالی و کیفیت گزارشگری مالی می‌تواند ابعاد دیگر ادبیات داخلی را تقویت کند؛ بنابراین، هدف این پژوهش بررسی رابطۀ بین توانایی مدیران و سررسید بدهی باتوجه‌به نقش محدودیت مالی و کیفیت گزارشگری مالی است. در ادامه مبانی نظری و روش‌شناسی پژوهش ارائه می‌شود. سپس، یافته‌های پژوهش مطرح و در پایان براساس یافته‌های پژوهش، نتیجه‌گیری صورت می‌گیرد و با طرح محدودیت‌ها و پیشنهادهای پژوهشی و کاربردی به پایان می‌رسد.
مبانی نظری
ساختار سررسید بدهی یک ویژگی مهم ساختار بدهی است که توجه زیادی را به خود جلب کرده است. شرکت‌ها از بدهی‌های کوتاه‌مدت استفاده می‌کنند؛ زیرا هزینه‌های مبادله‌ای پایین‌تر و صرف ریسک نقدینگی کمتر دارد؛ اما زمانی که بدهی برای تمدید مطرح می‌شود و در معرض ریسک نقدینگی و تأمین مالی مجدد قرار می‌گیرد، با مذاکرات مجدد و مکرر مواجه می‌شوند (Kaplan & Zingales, 1997). کاستدی و همکاران (Custodio et al., 2013) نشان دادند که استفاده از بدهی‌های کوتاه‌مدت به‌طور چشمگیری در سه دهۀ گذشته افزایش یافته است و شرکت‌هایی با درجۀ بالاتری از عدم تقارن اطلاعاتی مسئول این روند هستند که اهمیت سررسید کوتاه‌تر بدهی را در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین داخل شرکت و سرمایه‌گذاران اطلاعات نشان می‌دهد.
تأثیر توانایی مدیران بر سررسید بدهی‌های شرکت را می‌توان براساس دو دیدگاه نظریۀ نمایندگی و نظریۀ علامت‌دهی توضیح داد. نظریۀ نمایندگی بر تضاد منافع بین سهام‌داران و مدیران تمرکز دارد (Myers & Majluf, 1984). درواقع مدیران ازطریق سرمایه‌گذاری بیش‌ازحد به دنبال امپراتوری‌سازی هستند. بدهی‌های کوتاه‌مدت ابزاری برای نظم‌بخشیدن به مدیران است که با وادارکردن مدیران به پرداخت بدهی‌هایی که به‌طور مکرر سررسید می‌شوند و مدیران را در معرض نظارت بیشتر بازار اعتباری قرار می‌دهد، تضادهای نمایندگی بین مدیران و سهام‌داران را کاهش می‌دهد (Khoo & Cheung, 2022)؛ به‌عبارت‌دیگر، شرکت‌ها از بدهی کوتاه‌مدت برای به حداقل رساندن هزینه‌های نمایندگی بدهی (بین مدیران و سهام‌داران)، مانند کاهش مشکلات جایگزینی دارایی، مشکلات سرمایه‌گذاری بیش‌ازحد استفاده می‌کنند. چندین مطالعه نشان می‌دهد که توانایی مدیریتی، مشکلات نمایندگی را ازطریق محافظه‌کاری حسابداری و ایجاد فرهنگ اجتماعی شرکت کاهش می‌دهد (Haider et al., 2021). براساس دیدگاه نظریۀ نمایندگی، مدیران با توانایی بالا از مهارت‌ها و تخصص استثنایی خود برای گزارش حسابداری محافظه‌کارانه براساس قراردادهای کارآمد و مشارکت در ایجاد فرهنگ اجتماعی شرکت، به نفع ارزش شرکت و کاهش تعارضات نمایندگی استفاده می‌کنند. باتوجه‌به این موضوع، مشکلات نمایندگی در شرکت‌هایی با مدیران توانمند کمتر برجسته است و رابطۀ منفی بین توانایی مدیریتی و بدهی کوتاه‌مدت را پیش‌بینی می‌کند (Khoo & Cheung, 2022).
نظریۀ علامت‌دهی برای رسیدگی به عدم تقارن اطلاعاتی توسعه یافت که بین مدیر و سهام‌داران وجود دارد. در مواردی که سهام‌داران اطلاعات کافی دربارۀ عملکرد شرکت ندارند، مدیران می‌توانند از این عدم تقارن اطلاعاتی سوءاستفاده کنند و اقداماتی را انجام دهند که به هزینۀ سهام‌داران منتفع منجر می‌شوند که باعث ایجاد مشکل خطر اخلاقی می‌شود. درصورت عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و سرمایه‌گذاران، استفاده از بدهی کوتاه‌مدت می‌تواند اطلاعات خصوصی را به استفاده‌کنندگان برون‌سازمانی نشان دهد؛ زیرا شرکت‌ها با کیفیت بالاتر از بدهی کوتاه‌مدت استفاده می‌کنند تا کیفیت بهتر خود را نشان دهند؛ درحالی‌که شرکت‌هایی با کیفیت پایین‌تر از بدهی بلندمدت استفاده می‌کنند. مطالعات با تمرکز بر نقش اطلاعاتی بدهی کوتاه‌مدت نشان می‌دهد که بدهی کوتاه‌مدت می‌تواند به‌عنوان علامت کیفیت عمل کند (Khoo & Cheung, 2022). شواهد پشتیبان مبنی بر اینکه بدهی‌های کوتاه‌مدت به‌عنوان علامت کیفیت استفاده می‌شود را می‌توان در مطالعات اخیر مانند سرج و همکاران (Sorge et al., 2017) و گاپلان و همکاران (Gopalan et al., 2014) یافت. مدیران با توانایی بالا تمایل دارند تا بازار را با توانایی برتر خود برای متمایزساختن خود از مدیران با توانایی کمتر حفظ کنند. باتوجه‌به نظریۀ علامت‌دهی انتظار می‌رود تا بین توانایی مدیریتی و بدهی کوتاه‌مدت رابطۀ مثبت وجود داشته باشد. با تکیه بر این دیدگاه‌ها، مدیران با توانایی بالا انگیزه دارند تا از بدهی‌های کوتاه‌مدت برای کاهش عدم تقارن اطلاعاتی استفاده کنند و بازار را از توانایی برتر خود برای متمایزکردن خود از مدیران با توانایی کمتر آگاه کنند (Khoo & Cheung, 2022). باتوجه‌به توضیحات ارائه‌شده فرضیۀ اول پژوهش به شرح زیر است:
فرضیۀ اول: توانایی مدیران بر سررسید بدهی کوتاه‌مدت تأثیر معناداری دارد.
دنیس و مک کئون (Denis & Mckeon, 2012) نشان دادند که انعطاف‌پذیری مالی نقش مهمی در تعیین تصمیمات ساختار سرمایۀ شرکت‌ها ایفا می‌کند. به‌طور مشابه، کمپل و همکاران (Campello et al., 2010) نشان دادند که محدودیت‌های مالی، توانایی مالی مدیران مالی را برای سرمایه‌گذاری در فرصت‌های سرمایه‌گذاری جذاب به‌طور چشمگیری در طول بحران مالی محدود کرده و اهمیت انعطاف‌پذیری مالی را برجسته می‌کند. شرکت‌هایی با انعطاف‌پذیری مالی (یا عدم وجود محدودیت‌های مالی) دسترسی بهتری به بازارهای سرمایه دارند؛ بنابراین، شرکت‌های بدون محدودیت مالی انعطاف‌پذیری بیشتری در انتخاب سررسید بدهی خود دارند (زیرا افزایش سرمایۀ خارجی پرهزینه است). در مقابل، جذب منابع مالی خارجی به‌ویژه برای شرکت‌های دارای محدودیت مالی حیاتی است؛ زیرا منابع مالی محدودی دارند و این موضوع مانع از تأمین مالی لازم برای سرمایه‌گذاری‌های برنامه‌ریزی‌شدۀ شرکت می‌شود (Kaplan & Zingales, 1997). این معایب هر زمان که شرکت‌ها تلاش می‌کنند بدهی‌های سررسید خود را با بدهی‌های جدید جایگزین کنند، زیان‌های تمدید قرارداد را تشدید می‌کنند که به احتمال بالاتر ورشکستگی شرکت منجر می‌شود.
شرکت‌های دارای محدودیت مالی در جست‌وجوی منابع مالی خارجی مشکل دارند. باتوجه‌به این معایب نتیجه می‌شود که شرکت‌های بدون محدودیت مالی در مقایسه با شرکت‌های دارای محدودیت مالی ظرفیت وام‌گیری و انعطاف‌پذیری مالی بیشتری دارند. با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل می‌توان انتظار داشت که در شرکت‌هایی با مدیران توانا و انعطاف‌پذیری مالی بیشتر، انگیزۀ کاهش عدم تقارن اطلاعاتی قوی‌تر باشد. انتظار می‌رود شرکت‌های بدون محدودیت با مدیران با توانایی بالا، تمایل داشته باشند تا برای کاهش عدم تقارن اطلاعاتی، تأمین مالی کوتاه‌مدت انجام دهند؛ زیرا به آنها اجازه می‌دهد تا توانایی‌های برتر خود را نشان دهند (Khoo & Cheung, 2022). باتوجه‌به مطالب بیان‌شده، فرضیۀ دوم به شرح زیر است:
فرضیۀ دوم: محدودیت مالی شدت اثرگذاری توانایی مدیران بر سررسید بدهی کوتاه‌مدت را تضعیف می‌کند.
نظریۀ علامت‌دهی بیان می‌کند که انتخاب سررسید بدهی می‌تواند اطلاعات خصوصی را به سرمایه‌گذاران برون‌سازمانی نشان دهد (Diamond, 1993). باتوجه‌به اینکه بدهی کوتاه‌مدت نیاز به مذاکرۀ مجدد و جایگزینی دائمی مجدد دارد، انتشار بدهی با سررسید کوتاه‌تر می‌تواند توسط بازار به‌عنوان علامتی قابل‌اعتماد و مثبت از ریسک اعتباری و نقدینگی شرکت تلقی شود. بدهی کوتاه‌مدت یکی از ابزارهای علامت‌دهی است که ازطریق آن مدیران تشویق می‌شوند تا اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کنند و به آنها اجازه دهند کیفیت خود و چشم‌اندازهای بیشتر شرکت‌ها را به سرمایه‌گذاران نشان دهند. اگر بدهی‌های کوتاه‌مدت به‌عنوان معیاری مناسب برای ارسال اطلاعات به بازار عمل کند، مدیران با توانایی بالا در مقایسه با موارد دیگر، بدهی کوتاه‌مدت بیشتری را طلب می‌کنند و به آنها اجازه می‌دهد شهرت خود را افزایش دهند؛ به همین ترتیب، بایک و همکاران (Baik et al., 2020) و دوکاس و ژانگ (Doukas & Zhang, 2020) نشان می‌دهند که مدیران با توانایی بالا از هموارسازی سود به‌عنوان سیگنالی معتبر برای سرمایه‌گذاران استفاده می‌کنند؛ بنابراین، انتظار می‌رود که استفاده از بدهی کوتاه‌مدت برای شرکت‌های باکیفیت در حضور مدیران با توانایی بالا، بیشتر باشد؛ به‌عبارت‌دیگر استفاده از بدهی‌های کوتاه‌مدت علامت مثبتی به بازار می‌دهد که این مدیران اعتبار بیشتری دارند؛ بنابراین، انتظار می‌رود که رابطۀ بین بدهی کوتاه‌مدت و توانایی مدیریتی برای شرکت‌های با کیفیت بالا قوی‌تر باشد (Khoo & Cheung, 2022). باتوجه‌به توضیحات ارائه شده، فرضیۀ سوم پژوهش به شرح زیر است:
فرضیۀ سوم: کیفیت گزارشگری مالی شدت اثرگذاری توانایی مدیران بر سررسید بدهی کوتاه‌مدت را تقویت می‌کند.
روش پژوهش
شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران جامعۀ آماری پژوهش است. بازۀ زمانی بین سال های 1391 الی 1401 است. برای انتخاب نمونه از روش غربالگری استفاده شده است؛ بدین منظور شرکت‌هایی که حائز شرایط زیر بوده‌اند، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند: به‌منظور افزایش قابلیت مقایسه، سال مالی آنها منتهی به پایان اسفندماه هر سال باشد؛ شرکت بررسی‌شده سال مالی خود را تغییر نداده باشد تا بتوان با اطمینان بیشتری نتایج را تحلیل کرد؛ شرکت‌های فعال در صنایع بانک، سرمایه‌گذاری و لیزینگ عضو نمونه نباشند؛ زیرا ماهیت آنها متفاوت از شرکت‌های مالی است. با در نظر گرفتن شرایط فوق، تعداد 100 شرکت به‌عنوان نمونه انتخاب شد. نحوۀ محاسبۀ هریک از متغیرهای پژوهش در ادامه بیان شده است.
متغیر وابستۀ این پژوهش سررسید بدهی کوتاه‌مدت است که عبارت است از نسبت بدهی کوتاه‌مدت به کل بدهی. دلیل استفاده از این معیار این است که هرچه میزان استفاده از بدهی کوتاه‌مدت بیشتر باشد، درواقع سررسید بدهی‌های شرکت کوتاه‌تر است (Hashemi et al., 2015).
متغیر مستقل توانایی مدیران است. برای سنجش سطح کارایی توانایی مدیریتی براساس پژوهش دمرجیان و همکاران (2012) دو گام صورت می‌گیرد: در گام اول ابتدا کارایی نسبی شرکت‌های عضو نمونه با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) محاسبه می‌شود. روش تحلیل پوششی داده‌ها نوعی مدل آماری است که برای اندازه‌گیری عملکرد سیستم، با استفاده از داده‌های ورودی و خروجی استفاده می‌شود. کارایی همواره باید عددی بین صفر و یک باشد. این روش یک مرز کارایی برای شرکت‌ها فراهم می‌کند. شرکت‌هایی با نمرۀ کارایی یک، شرکت‌هایی بسیار کارا هستند و شرکت‌هایی که نمرۀ کارایی آنها کمتر است، زیر مرز کارایی قرار دارند و بایستی با کاهش هزینهها یا افزایش درآمدها به مرز کارایی برسند (Demerjian et al., 2012). برای محاسبۀ کارایی طبق مدل دمرجیان و همکاران ( 2012) طبق رابطۀ (1) استفاده شده است:
رابطه (1)
Salesکل درآمد فروش شرکت به‌عنوان خروجی، COGS بهای تمام‌شدۀ کالای فروش‌رفته، SG&A هزینه‌های عمومی اداری و فروش، PPE خالص اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات شرکت (در این پژوهش از خالص دارایی‌های ثابت مشهود استفاده شده است)، INTAN دارایی نامشهود و R&D هزینه‌های تحقیق و توسعه است.
در گام دوم، کارایی اندازه‌گیری‌شدۀ شرکت‌ها متأثر از دو عامل ویژگی‌های شرکتی و توانایی مدیران است؛ بنابراین، باید این دو عامل از یکدیگر مجزا شوند؛ براین‌اساس، ابتدا از رگرسیونی که ارتباط کارایی شرکت‌ها را با ویژگی‌های شرکتی را نشان می‌دهد، طبق رابطۀ (2) استفاده شده است:
رابطۀ (2)
Firm Efficiency=β0+ β1LN(Total Assetsi,t)+ β2Market Sharei,t+β3 Free Cash Flowi,t+β4 LN(Agei,t) +β5 Foreign Currency Indicatori,t+εi,t
باقی‌ماندۀ رابطۀ فوق، بیانگر امتیاز توانایی مدیران شرکت است. LN (Total Assetsi,t) لگاریتم کل دارایی‌های شرکت، Market Sharei,t بیانگر سهم بازار شرکت از صنعت است که براساس رابطۀ (3) محاسبه شده است:
رابطه 3
|
مقدار فروش در پایان سال t جمع کل فروش صنعت در پایان سال t |
که در آن St فروش شرکت در پایان سال t و TSt جمع کل فروش صنعت در پایان سال t است. Free Cash Flowi,t نماد جریان‌های نقدی آزاد مثبت است. اگر شرکتی جریان نقد آزاد مثبت داشته باشد، شاخص جریان‌های نقدی آزاد برابر یک و درغیراین‌صورت صفر خواهد بود. جریان‌های نقدی آزاد مطابق با رابطۀ (4) اندازه‌گیری شده است:
رابطۀ (4)
FCF=(op-taxp-cip-dpp)/TA
FCF جریان نقد آزاد، op سود عملیاتی قبل از استهلاک، taxp مالیات پرداختی، cip هزینه مالی، dpp سود سهام پرداختی، TA جمع کل دارایی‌ها در دورۀ قبل و LN (Agei,t)عمر شرکت است.
Foreign Currency Indicatori,t اگر شرکت صادرات داشته باشد، عدد یک و درغیراین‌صورت صفر.
اولین متغیر تعدیلگر محدودیت مالی است که برای اندازه‌گیری آن از شاخص کاپلان و زینگالس (Kaplan & Zingales, 1997) استفاده شده است که تهرانی و حصارزاده (Tehrani & Hesarzadeh, 2009) به شرح رابطۀ (5) بومی‌سازی کرده‌اند.
رابطۀ (5)
KZ =17.33-37.486C-15.216DIV+3.39LEV-1.402MTB
در رابطۀ فوق:
C نسبت موجودی نقد به دارایی‌ها، DIV نسبت سود تقسیمی به دارایی‌ها، LEV نسبت بدهی به دارایی‌ها و MTB نسبت حاصل جمع ارزش بازار حقوق صاحبان سهام و ارزش دفتری به ارزش دفتری کل دارایی‌ها است.
دومین متغیر تعدیلگر کیفیت گزارشگری مالی است. براساس مدلی کخ دیچو ودیچو (Dichev & Dechow, 2002) ارائه کرده‌اند، برای محاسبۀ کیفیت گزارشگری مالی از مدل اقلام تعهدی سرمایه در گردش استفاده شده است. کیفیت گزارشگری مالی برابراست با انحراف معیار باقی‌مانده‌های رابطۀ (6) از سال 1-t تا 3-t ضربدر منفی یک.
رابطۀ (6)
∆WACi,t= β0+ β1CFOi,t-1+ β2CFOi,t+ β3CFOi,t+1+ β4∆REVi,t+ β5PPEi,t+ i,t
که در این رابطه ∆WACi,t تغییر در اقلام تعهدی سرمایه در گردش، CFOi,t-1 جریان نقدی عملیاتی شرکت i در سال 1-t، CFOi,t جریان نقدی عملیاتی شرکت i در سال t، CFOi,t+1 جریان نقدی عملیاتی شرکت i در سال 1+t، ∆REVi,t تغییر درفروش شرکت i در سال t و 1-t، PPEi,t دارایی‌های ثابت شرکت i در سال t است. در این پژوهش تغییرات اقلام تعهدی سرمایه در گردش براساس رابطۀ (7) محاسبه شده است:
رابطۀ (7)
∆WACi,t =∆CAi,t -∆Ci,t-∆CLi,t +∆STDi,t
که در این رابطه ∆CAi,t تفاوت دارایی‌های جاری شرکت i در سال t و 1-t، ∆Ci,t تفاوت وجه نقد شرکت i در سال t و 1-t، ∆CLi,t تفاوت بدهی جاری شرکت i در سال t و 1-t، ∆STDi,t تفاوت در تسهیلات مالی دریافتنی کوتاه‌مدت شرکت i در سال t و 1-t است. به‌منظور همگن‌کردن داده‌ها، کلیۀ متغیرها بر میانگین کل دارایی‌های سال t تقسیم می‌شوند. میانگین کل دارایی‌ها در سال t عبارت است از میانگین حسابی کل دارایی‌ها در پایان سال t و پایان سال 1- t.
براساس پژوهش خو و چنگ (2022) از متغیرهای کنترلی به شرح ذیل بهره برده شده است: اندازۀ شرکت (Size) لگاریتم طبیعی کل دارایی‌ها، اهرم مالی (Lev) تقسیم کل بدهی‌ها بر کل دارایی‌ها، فرصت رشد (MtB) نسبت ارزش بازار حقوق صاحبان سهام به ارزش دفتری کل حقوق صاحبان سهام، اندازۀ هیئت‌مدیره (BSize) لگاریتم تعداد اعضای هیئت‌مدیره، نگه‌داشت وجه نقد (Cash): نسبت کل وجه نقد به ارزش دفتری کل دارایی‌ها.
به پیروی از خو و چنگ (2022) به‌منظور آزمون فرضیۀ اول از رابطۀ (9) استفاده شده است:
رابطۀ (9)
DebtMi,t =β0 + β1MAi,t + β2Sizei,t + β3Sizei,t + β4Levi,t+ β5MtBi,t + β6BSizei,t + β7Cashi,t +εi,t
که در رابطۀ فوق DebtM سررسید بدهی شرکت i در سال t، MA توانایی مدیران، Size اندازۀ شرکت، Lev اهرم مالی، MtB فرصت رشد، BSize اندازۀ هیئت‌مدیره، Cash نگه‌داشت وجه نقد است. طبق فرضیۀ اول انتظار می‌رود که ضریب β1 معنادار باشد. برای آزمون فرضیۀ دوم به پیروی از پژوهش خو و چنگ (2022) از رابطۀ رگرسیونی به شرح رابطۀ (10) استفاده شده است.
رابطۀ (10)
DebtMi,t =β0 + β1MAi,t + β2Consi,t + β3MAi,t*Consi,t + β4Sizei,t + β5Levi,t+ β6MtBi,t + β7BSizei,t + β8Cashi,t +εi,t
که در رابطۀ فوق Con محدودیت مالی است. طبق فرضیۀ دوم انتظار می‌رود که ضریب β3 معنادار باشد. برای آزمون فرضیۀ سوم به پیروی از خو و چنگ (2022) از رابطۀ (11) استفاده شده است.
رابطۀ (11)
DebtMi,t =β0 + β1MAi,t + β2Qualityi,t + β3MAi,t*Qualityi,t + β4Sizei,t + β5Levi,t+ β6MtBi,t + β7BSizei,t + β8Cashi,t +εi,t
که در رابطۀ فوق Quality کیفیت گزارشگری مالی است. طبق فرضیۀ سوم انتظار می‌رود که ضریب β3 معنادار باشد.
یافته‌ها
در جدول (1) اطلاعات مربوط به آمار توصیفی گزارش شده است.
جدول (1): آماره‌های توصیفی
Table (1): Descriptive statistics
|
متغیر |
نام |
میانگین |
میانه |
حداکثر |
حداقل |
انحراف معیار |
چولگی |
کشیدگی |
|
DebtM |
سررسید بدهی |
871/0 |
923/0 |
000/1 |
003/0 |
145/0 |
294/2- |
476/9 |
|
MA |
توانایی مدیران |
002/0 |
047/0 |
050/3 |
729/0- |
255/0 |
097/3 |
032/41 |
|
Cons |
محدودیت مالی |
641/6 |
534/10 |
884/9 |
117/2- |
048/16 |
669/2- |
102/15 |
|
Quality |
کیفیت گزارشگری مالی |
111/0 |
076/0 |
989/0 |
002/0 |
125/0 |
798/3 |
000/22 |
|
Size |
اندازۀ شرکت |
929/14 |
798/14 |
464/20 |
660/10 |
553/1 |
398/0 |
145/4 |
|
Lev |
اهرم مالی |
645/0 |
583/0 |
457/9 |
026/0 |
620/0 |
537/8 |
162/99 |
|
MtB |
فرصت رشد |
409/7 |
223/4 |
659/58 |
473/55- |
190/11 |
907/2 |
641/18 |
|
Bsize |
اندازۀ هیئت‌مدیره |
611/1 |
609/1 |
945/1 |
098/1 |
042/0 |
155/2 |
083/71 |
|
Cash |
وجه نقد |
044/0 |
027/0 |
356/0 |
0002/0 |
047/0 |
183/2 |
3478/9 |
میانگین سررسید بدهی کوتاه‌مدت 871/0 است. این موضوع بیانگر این است که به‌طور میانگین 87درصد شرکت‌های نمونه کل بدهی‌های خود را در قالب بدهی کوتاه‌مدت سررسید یک سال نگه می‌دارند. میانگین امتیاز توانایی مدیران 002/0 است. این مقدار تقریباً برابر با مقادیر به‌دست‌آمده در سایر پژوهش‌های پیشین داخلی در زمینۀ توانایی مدیران بوده است. نتایج نشان می‌دهد که میانگین (میانه) اندازۀ شرکت به ترتیب 929/14 (798/14) است و بیشترین میزان اهرم مالی 457/9 و کمترین مقدار آن 026/0 است. میانگین و میانۀ نقدینگی شرکت به ترتیب 044/0 و 027/0 است.
نتایج آزمون فرضیۀ اول پژوهش در جدول (2) گزارش شده است. براساس آزمون F لیمر و هاسمن، نوع برازش مدل با استفاده از داده‌های تابلویی با اثرات ثابت است.
جدول (2): نتایج آزمون فرضیۀ اول پژوهش
Table (2) The results of the first Hypotheses test
|
DebtMi,t =β0 + β1MAi,t + β2Sizei,t + β3Sizei,t + β4Levi,t+ β5MtBi,t + β6BSizei,t + β7Cashi,t +εi,t |
||||||
|
متغیر |
عنوان متغیر |
ضرایب |
خطای استاندارد |
آماره z |
p-value |
vif |
|
عرض از مبدأ |
- |
0056/0 |
0081/0 |
69/0 |
488/0 |
- |
|
MA |
توانایی مدیران |
852/0 |
069/0 |
30/12 |
000/0 |
01/1 |
|
Size |
اندازۀ شرکت |
005/0 |
013/0 |
24/4 |
000/0 |
03/1 |
|
Lev |
اهرم مالی |
021/0 |
005/0 |
73/3 |
000/0 |
05/1 |
|
MtB |
فرصت رشد |
000/0- |
000/0 |
30/0- |
761/0 |
03/1 |
|
BSize |
اندازۀ هیئت‌مدیره |
044/0- |
039/0 |
12/1- |
262/0 |
01/1 |
|
Cash |
وجه نقد |
044/0 |
036/0 |
21/1 |
226/0 |
05/1 |
|
آمارۀ خی دو |
86/35 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ F لیمر |
18/4 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ هاسمن |
00/16 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ ولدریج |
25/612 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ نسبت راست‌نمایی |
88/2082- |
0000/1 |
||||
براساس فرضیۀ اول انتظار می‌رود توانایی مدیران بر سررسید بدهی کوتاه‌مدت تأثیر معنادار داشته باشد. همان‌طور که در جدول (2) مشاهده می‌شود، ضریب توانایی مدیران 852/0 است. این موضوع بیانگر این است که به ازای یک واحد افزایش در توانایی مدیران، استفاده از بدهی کوتاه‌مدت 85/0 واحد افزایش می‌یابد و فرضیۀ اول رد نمی‌شود. اتکا به استقراض کوتاه‌مدت به‌طور بالقوه می‌تواند عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیران و سرمایه‌گذاران را کاهش دهد؛ علاوه‌براین، صدور بدهی کوتاه‌مدت می‌تواند به‌عنوان علامت مثبت برای بازار باشد. مدیران با توانایی بالا که دارای دانش تجاری برتر با انگیزه‌های قوی برای برقراری ارتباط با توانایی برتر خود هستند، انگیزه دارند تا از نسبت بیشتری از بدهی‌های کوتاه‌مدت استفاده کنند؛ درنتیجه عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش می‌دهند و شهرت خود را تقویت می‌کنند.
باتوجه‌به مقدار آمارۀ تورم واریانس، متغیرهای مستقل رابطۀ (9) مشکل هم‌خطی ندارند. معناداری آمارۀ والد (86/35) نشان‌دهندۀ معناداری کل رابطه (9) است. معناداری آمارۀ وولدریج نشان می‌دهد که باقی‌مانده‌های رابطۀ (9) خودهمبستگی سریالی دارند که از روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته برای رفع این مشکل استفاده شده است. نتایج آمارۀ نسبت راست‌نمایی بیانگر عدم وجود مشکل ناهمسانی واریانس بین باقی‌مانده‌های رابطۀ (9) است.
نتایج آزمون فرضیۀ دوم پژوهش در جدول (3) گزارش شده است. نتایج آزمون F لیمر و هاسمن بیانگر استفاده از داده‌های تابلویی با اثرات ثابت است.
جدول (3): نتایج برآورد فرضیۀ دوم
Table (3) The results of the second Hypotheses test
|
DebtMi,t =β0 + β1MAi,t + β2Consi,t + β3MAi,t*Consi,t + β4Sizei,t + β5Levi,t+ β6MtBi,t + β7BSizei,t + β8Cashi,t +εi,t |
||||||
|
متغیر |
عنوان متغیر |
ضرایب |
خطای استاندارد |
آماره z |
p-value |
Vif |
|
عرض از مبدأ |
- |
9109/0 |
0874/0 |
41/10 |
000/0 |
- |
|
MA |
توانایی مدیران |
0073/0 |
0103/0 |
71/0 |
477/0 |
14/1 |
|
Cons |
محدودیت مالی |
0001/0 |
0001/0 |
48/1 |
140/0 |
06/1 |
|
MA*Cons |
محدودیت مالی*توانایی مدیران |
0008/0- |
0006/0 |
36/1- |
173/0 |
16/1 |
|
Size |
اندازۀ شرکت |
0069/0 |
0015/0 |
51/4 |
000/0 |
04/1 |
|
Lev |
اهرم مالی |
0150/0 |
0052/0 |
87/2 |
004/0 |
05/1 |
|
MtB |
فرصت رشد |
0001/0 |
0002/0 |
53/0 |
594/0 |
06/1 |
|
BSize |
اندازۀ هیئت‌مدیره |
0895/0- |
0504/0 |
77/1- |
076/0 |
01/1 |
|
Cash |
وجه نقد |
0248/0 |
0446/0 |
56/0 |
579/0 |
05/1 |
|
آمارۀ خی دو |
71/38 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ F لیمر |
20/4 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ هاسمن |
07/20 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ ولدریج |
21/589 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ نسبت راست‌نمایی |
08/768 |
0000/0 |
||||
براساس فرضیۀ دوم انتظار می‌رود که محدودیت مالی، توانایی مدیران را در استفاده از بدهی کوتاه‌مدت کاهش دهد. براساس نتایج ارائه‌شده در جدول (3) سطح معناداری ضریب حاصل‌ضرب توانایی مدیران در محدودیت مالی 173/0 است. این موضوع بیانگر این است که محدودیت مالی بر رابطۀ توانایی مدیران و سررسید بدهی تأثیرگذار نیست و فرضیۀ دوم تأیید نمی‌شود.
باتوجه‌به مقدار آمارۀ تورم واریانس، مشکل هم‌خطی بین متغیرهای مستقل رابطۀ (10) وجود ندارد. معناداری آمارۀ والد (71/38) بیانگر این است که کل رابطۀ (10) معنادار است. باتوجه‌به مقدار آمارۀ وولدریج، باقی‌مانده‌های رابطۀ (10) دارای خودهمبستگی سریالی هستند. براساس نتایج آمارۀ نسبت راست‌نمایی رابطۀ (10) دارای مشکل ناهمسانی واریانس است. از روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته برای رفع مشکل خودهمبستگی سریالی و ناهمسانی واریانس بهره برده شده است.
نتایج آزمون فرضیۀ سوم پژوهش در جدول (4) گزارش‌شده است. براساس آزمون F لیمر و هاسمن، نوع برازش مدل با استفاده از داده‌های تابلویی با اثرات ثابت است.
جدول (4): نتایج برآورد فرضیۀ سوم پژوهش
Table (4) The results of the third Hypotheses test
|
DebtMi,t =β0 + β1MAi,t + β2Qualityi,t + β3MAi,t*Qualityi,t + β4Sizei,t + β5Levi,t+ β6MtBi,t + β7BSizei,t + β8Cashi,t +εi,t |
||||||
|
متغیر |
عنوان متغیر |
ضرایب |
خطای استاندارد |
آماره z |
p-value |
Vif |
|
عرض از مبدأ |
- |
9180/0 |
0873/0 |
52/10 |
000/0 |
- |
|
MA |
توانایی مدیران |
0157/0 |
0115/0 |
36/1 |
173/0 |
63/1 |
|
Quality |
کیفیت گزارشگری مالی |
0370/0 |
0211/0 |
75/1 |
080/0 |
11/1 |
|
MA*Quality |
کیفیت گزارشگری مالی*توانایی مدیران |
1462/0 |
0818/0 |
80/1 |
071/0 |
75/1 |
|
Size |
اندازۀ شرکت |
0069/0 |
0015/0 |
55/4 |
0000/0 |
03/1 |
|
Lev |
اهرم مالی |
0130/0 |
0039/0 |
27/3 |
001/0 |
12/1 |
|
MtB |
فرصت رشد |
0000/0 |
002/0 |
35/0 |
729/0 |
04/1 |
|
BSize |
اندازۀ هیئت‌مدیره |
0943/0- |
0502/0 |
88/1- |
060/0 |
01/1 |
|
Cash |
وجه نقد |
025/0 |
045/0 |
57/0 |
566/0 |
05/1 |
|
آمارۀ خی دو |
95/41 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ F لیمر |
18/4 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ هاسمن |
26/26 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ ولدریج |
87/587 |
0000/0 |
||||
|
آمارۀ نسبت راست‌نمایی |
04/765 |
0000/0 |
||||
براساس فرضیۀ سوم انتظار می‌رود که کیفیت گزارشگری مالی، توانایی مدیران را بر استفاده از بدهی کوتاه‌مدت افزایش دهد. براساس نتایج ارائه‌شده در جدول، سطح معناداری ضریب حاصل‌ضرب توانایی مدیران در کیفیت گزارشگری مالی 071/0 است. از سوی دیگر ضریب حاصل‌ضرب توانایی مدیران در کیفیت گزارشگری مالی مثبت (1462/0) است. این موضوع بیانگر این است که کیفیت گزارشگری مالی تأثیر توانایی مدیران را بر استفادۀ بدهی‌های کوتاه‌مدت افزایش می‌دهد و فرضیۀ سوم رد نمی‌شود.
باتوجه‌به مقدار آمارۀ تورم واریانس، مشکل هم‌خطی بین متغیرهای مستقل رابطۀ (11) وجود ندارد. براساس آمارۀ والد (95/41) کل رابطۀ (11) معنادار است. باتوجه‌به مقدار آمارۀ وولدریج، باقی‌مانده‌های رابطۀ (11) دارای خودهمبستگی سریالی هستند. براساس نتایج آمارۀ نسبت راست‌نمایی رابطۀ (11) دارای مشکل ناهمسانی واریانس است. از روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته برای رفع مشکل خودهمبستگی سریالی و ناهمسانی واریانس بهره برده شده است.
نتایج و پیشنهادها
تصمیمات تأمین مالی شرکت تا حد زیادی به صلاحدید مدیریت است و استفاده از بدهی‌های کوتاه‌مدت طی سه دهۀ گذشته افزایش‌یافته است. نظریۀ علامت‌دهی فرض می‌کند که بدهی کوتاه‌مدت عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش می‌دهد و به‌عنوان علامت مثبت دربارۀ توانایی مدیریتی به بازار عمل می‌کند؛ درحالی‌که نظریۀ نمایندگی پیش‌بینی می‌کند که رابطۀ منفی بین توانایی مدیریتی و بدهی کوتاه‌مدت به دلیل مشکلات نمایندگی در شرکت‌هایی با توانایی مدیران بالاتر کمتر دیده می‌شود؛ بنابراین، هدف این پژوهش بررسی رابطۀ بین توانایی مدیران و سررسید بدهی کوتاه‌مدت با در نظر گرفتن نقش محدودیت مالی و کیفیت گزارشگری مالی است.
یافته‌های فرضیۀ اول نشان داد که توانایی مدیران بر سررسید بدهی کوتاه‌مدت تأثیر مثبت دارد. مدیران با توانایی بالا تمایل دارند تا بازار را با توانایی برتر خود در تمایز خود از مدیران با توانایی کمتر حفظ کنند که به‌نوبۀ خود منجر به ایجاد رابطۀ مثبت بین توانایی مدیریتی و بدهی کوتاه‌مدت می‌شود. این یافته‌ها با پژوهش خو و چنگ (2022) همخوانی دارد. نتایج آزمون فرضیۀ دوم نشان داد که در شرکت‌های دچار محدودیت مالی، تأثیر توانایی مدیران بر بدهی کوتاه‌مدت پررنگ‌تر نیست. این یافته‌ها با یافته‌های پژوهش خو و چنگ (2022) مطابقت ندارد. نتایج آزمون فرضیۀ سوم نشان داد که در شرکت‌های با کیفیت گزارشگری مالی بالاتر نقش توانایی مدیران در استفاده از بدهی کوتاه‌مدت پررنگ‌تر است. درواقع مدیران با توانایی بالا نقش مهمی در تأثیرگذاری بر استفاده از بدهی کوتاه‌مدت در شرکت‌هایی با کیفیت بالاتر دارند. این شرکت‌ها پروژه‌های بهتری دارند و بدهی‌های کوتاه‌مدت را به‌عنوان علامتی با کیفیت خوب منتشر می‌کنند. مدیران با توانایی بالا به‌احتمال‌زیاد بدهی‌های کوتاه‌مدت بیشتری را به‌عنوان علامتی با کیفیت خوب متعهد می‌شوند و به آنها اجازه می‌دهد تا شهرت خود را تقویت کنند. این یافته‌ها با یافته‌های پژوهش خو و چنگ (2022) مطابقت دارد.
یافته‌های این پژوهش برای تدوین‌کنندگان استانداردها، سرمایه‌گذاران، حسابرسان، مدیران و دانشگاهیان مهم است. این یافته برای سرمایه‌گذاران و بازار کار مدیریتی استفادۀ مهمی دارد؛ براین‌اساس به سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌شود تا در فرایند انتخاب شرکت و ارزیابی سهام آنها، توانایی مدیران را در نظر بگیرند. سهام‌داران باید هنگام تعیین اعضای هیئت‌مدیره به تخصص مدیران و مهارت و دانش آنها توجه کنند.
برای پژوهش‌های آتی به پژوهشگران پیشنهادهای زیر ارائه می‌شود:
بررسی رابطۀ بین توانایی مدیران و سررسید بدهی باتوجه‌به نقش عدم تقارن اطلاعاتی؛
بررسی رابطۀ بین توانایی مدیران و سررسید بدهی باتوجه‌به نقش فرصت‌های رشد؛
بررسی رابطۀ بین توانایی مدیران و سررسید بدهی باتوجه‌به نقش ریسک.
باتوجه‌به اینکه برای اندازه‌گیری توانایی مدیران از معیار کارایی مبتنی‌بر ورودی‌ها و خروجی‌های مالی استفاده شده است، بنابراین مقدار کارایی محاسبه‌شده، تنها مربوط به کارایی مدیر نبوده و سایر عواملی که در مدل لحاظ نشده‌اند، در آن نقش داشته‌اند که می‌توان گفت باعث ایجاد محدودیت شده است. داده‌های استخراج‌شده از صورت‌های مالی شرکت‌ها از بابت تورم تعدیل نشده است. درصورت تعدیل اطلاعات مذکور، ممکن است نتایج متفاوتی از نتایج فعلی حاصل شود.
)