Providing a Framework for Crowdfunding in the Film Industry of the Islamic Republic of Iran

Document Type : Research Paper

Authors

1 Ph.D., Department of Business Management, Faculty of Management and Accounting, College oF Farabi University of Tehran, Qom, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Business Management, Faculty of Management and Accounting, College oF Farabi University of Tehran, Qom, Iran.

Abstract

The present study compared the predictive performance of machine-learning models and statistical models for forecasting profit and operational cash flow by using a combination of accrual and cash variables. The research method encompassed 3 main stages: data set and variable selection, modeling, and estimation. The study focused on companies listed on the Tehran Stock Exchange (TSE), analyzing data from 184 companies over the period of 2012-2021. The findings indicated that accrual variables exhibited greater explanatory power than cash variables in predicting net profit and future operating cash flow. Furthermore, the comparison of machine-learning and statistical models for forecasting net profit and future operating cash flow revealed that the artificial intelligence approach exhibited superior capability. Specifically, symbolic regression among the machine-learning models and the probit model among the statistical models demonstrated higher performance. Additionally, the results indicated that certain statistical models outperformed some machine-learning models while, on average, machine-learning models outperformed statistical models.
Keywords: Classification, Data Mining, Machine Learning, Net Profit Forecasting, Operating Cash Flow Forecasting.
 
Introduction
In the current intensely competitive business environment, precise prediction of financial outcomes has emerged as a pivotal element in organizational triumph. Projecting crucial financial indicators, such as net profit and operating cash flows, equips businesses with the insight needed to make well-informed choices regarding investment strategies, resource distribution, and comprehensive financial strategizing. The capacity to anticipate future financial performance enables organizations to streamline operations and mitigate risks. Consequently, there is an escalating need for effective forecasting models.
This study had two primary objectives: firstly, assessing the predictive capability of accrual and cash variables for forecasting profit and future cash flows and secondly, comparing the efficacy of statistical models and machine-learning models in predicting net profit and operating cash flows. Statistical models seek to scrutinize historical data patterns and underlying relationships to anticipate future financial outcomes. Conversely, machine-learning models have emerged as a potent alternative, employing advanced computational techniques to glean insights from data and make predictions without explicit programming. This research was guided by four hypotheses:
First hypothesis: The predictive capability of accrual ‎variables for future net profit significantly exceeds that of cash variables.‎
Second hypothesis: The predictive capacity of accrual ‎variables for future operational cash flow significantly surpasses that of cash variables.‎
Third hypothesis: Machine-learning models outperform statistical ‎models significantly in predicting net profit.‎
Fourth hypothesis: Machine-learning models outperform statistical ‎models significantly in predicting operational cash flows.‎
 
Materials & Methods
This study utilized the Bourseview software database, Rahavard Novin, and the Codal website for analyzing and drawing conclusions regarding the hypotheses. Additionally, data-mining software, such as Weka, SPM, RapidMiner, SPSS Modeler, and Eureqa, were employed for modeling, while Stata econometric and statistical software was used for the Vuong test, EViews for descriptive statistics, SPSS for mean comparison test, and Excel for data sorting and categorization. Following the application of these specified tools, 184 companies listed on the Tehran Stock Exchange (TSE) were examined. Initially, the study investigated the ability to explain each category of cash and accrual variables for net profit and future operating cash flow through special regression estimation of panel data and the Vuong test. Subsequently, the superior model was utilized for modeling and the average performance of the machine-learning models was compared with that of statistical models.
 
Findings
The significance of Vuong statistic in predicting net profit at a 1% significance level suggested a notable difference in the explanatory power of the two models with the model of accrual variables demonstrating higher explanatory power than that of the cash flow statement variables. Conversely, the non-significance of the Vuong statistic at the 5% significance level for predicting operational cash flow indicated no significant difference in the explanatory power of the two models. The performance results of both statistical and machine-learning models indicated that the symbolic regression classifier, utilizing the genetic algorithm to predict net profit, exhibited the best overall performance and provided valuable results in the longitudinal test sample. Following symbolic regression, the linear support vector machine and MARS ranked second and third, respectively, in overall performance. Similarly, the symbolic regression classifier, employing the genetic algorithm to predict operating cash flow, demonstrated the best overall performance in the longitudinal test samples. After symbolic regression, the deep learning classifier and MARS ranked second and third, respectively, in overall performance.
 
Discussion & Conclusions
In accordance with testing of the first and second hypotheses of the research, which posited that accrual variables have a greater explanatory capacity for net profit and future operating cash flow compared to cash variables, the coefficients of determination of the models were compared after estimating the appropriate panel data approach. The investigation results indicated that accrual variables indeed possessed greater explanatory power for net profit, thus providing no grounds for rejecting the first hypothesis of the study. However, in the case of operating cash flow, while the explanatory value of accrual variables surpassed that of cash variables, there was no statistically significant difference in the explanation between accrual and cash variables. Consequently, the second hypothesis of the research was rejected. In accordance with testing of the third and fourth hypotheses of the current study, which posited that machine-learning models outperform statistical models in predicting net profit and operating cash flow, the AUC criterion was derived through the implementation of both statistical and machine-learning models. By comparing the success rates of the statistical and machine-learning models, it was observed that the machine-learning models significantly outperformed statistical models in predicting net profit and operational cash flow. Therefore, there was no basis for rejecting the third and fourth hypotheses of the study.

Keywords

Main Subjects


مقدمه

در عصر دیجیتال کنونی بسترهای ارتباطی گسترده به‌خصوص اینترنت و شبکه‌های اجتماعی باعث رشد چشمگیر و روزافزونی در حوزۀ «تأمین مالی جمعی» شده است. چنان‌که در سال 2015 بیش از 1250 سامانه در سراسر دنیا به اشکال مختلف در این زمینه فعال بوده و در این سال نزدیک به 4/34 میلیارد دلار از سرمایه‌های مردمی را جذب کرده است. این رقم در سال 2020 با وجود شرایط همه‌گیری کرونا به حجم 68/113 میلیارد دلار رسید (Deng et al., 2022).

تأمین مالی در مفهوم عام آن عبارت از فرآیند تأمین منابع مالی لازم برای فعالیت‌های تجاری یک شرکت است (Cicchiello et al., 2022). مفهوم تأمین مالی جمعی به‌طور خاص به جمع‌آوری پول به‌منظور سرمایه‌گذاری برای توسعۀ فعالیت کسب‌وکار از طریق پلتفرم‌های اینترنتی توجه می‌کند (Mollick, 2014). تأمین مالی جمعی به‌عنوان یک محرک تولید فیلم در کنار وب‌سایت‌های اشتراک‌گذاری، رسانه‌های اجتماعی و ویدئویی موفق شده است، توازن جنسیتی و تنوع بین فرهنگی و قومی را در این زمینه بهبود ببخشد و توزیع خلاقیت‌ها را در خارج از مرزهای کشورها تسهیل کند (Fanea-Ivanovici, 2019). 

چشم‌انداز بیست‌سالۀ کشور نشان‌دهندۀ آن است که سمت‌و‌سوی حرکت کشور به‌سوی توسعه و پیشرفت صنایع غیرنفتی است. دنیای آینده، دنیای متأثر از فرهنگ و خانواده خواهد بود و در این میان هنر نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. چنانچه سینما به‌عنوان هنری جذاب و پرمخاطب موردحمایت جدی مدیران کشور قرار گیرد، بسیار درآمدزاست. صنعت سینمای ایران با تولید سالانه 100 فیلم جزء 10 کشور برتر ازنظر تعداد تولید فیلم در جهان است. از این تعداد سالانه 30 تا 40 درصد یعنی رقمی بین 60 تا 70 فیلم اکران می‌شود و در فرایند غیرشفاف بقیه حتی به مرحلۀ اکران هم نمی‌رسد. مطابق آمارهای میدانی و تأییدنشده، میانگین هزینۀ تولید یک فیلم در ایران رقمی بین یک تا 10 میلیارد تومان است. این اعداد نشان‌دهندۀ آن است که میانگین گردش مالی صنعت سینما در ایران رقمی معادل 500 میلیارد تومان است که بیشتر این مبلغ از سوی بودجۀ دولتی تأمین می‌شود. تأمین مالی تولیدات سینمایی، نمایشی و غیره توسط دولت مشکلات زیادی به‌همراه دارد. کنترل اقتصادی سینما توسط دولت، وابستگی فیلم‌سازان به بودجۀ دولتی، ضعف و مشکلات اقتصادی دولت، هدررفت منابع دولتی، فقدان شفافیت مالی، رانت و فساد در سینما، ورود پول‌های غیرشفاف به سینما، سوء‌استفاده از سرمایۀ بخش خصوصی، فقدان هدفمندی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، ورشکستگی بخش خصوصی، توجه‌نکردن به مقوله‌های فرهنگی توسط بخش خصوصی و نابسامانی در سینما ازجملۀ این مشکلات است. بودجۀ فعلی سینما اغلب دولتی است و وجود مشکلات مزبور، نیازمند به‌کارگیری روش‌های تأمین مالی نوین در صنعت فیلم‌سازی است. در این راستا، از مأموریت‌های برنامۀ توسعۀ پنج‌سالۀ بنیاد سینمایی فارابی، موضوع توسعۀ اقتصادی با استفاده از ابزارهای نوین مالی است و تأمین مالی جمعی از این ابزارهاست (Salavatian et al., 2019).

گسترش روزافزون تأمین مالی جمعی سبب شده است تا پژوهشگران زیادی به این پدیده از ابعاد مختلف توجه و سعی کنند تا با بررسی این پدیده زوایای مختلف و عوامل مؤثر بر آن را بشناسند و معرفی کنند. با وجود این، مطالعاتی فراگیر انجام نشده است و خلأهای زیادی در این زمینه وجود دارد (Chen et al., 2022). از طرفی، بزرگ‌ترین مشکل صنعت فیلم‌سازی ما، تأمین مالی است. بنیاد سینمایی فارابی طرح صندوق سرمایه‌گذاری را به بورس ارائه کرده است که این خود به دلیل وجود مشکلات و تنگناهای قانونی، بوروکراسی پیچیده و سخت‌بودن ورود به فضای بورس برای سینماگران به‌خصوص برای سینماگران مستقل راه‌حل منطقی فراهم نمی‌کند و باز هم با ورود دولت و قوانین دست‌وپاگیر آن در این پروژه‌ها مشکلات قبلی این صنعت به خودی خود باقی خواهد ماند (Salavatian et al., 2019). با توجه به بررسی مطالعات پیشین و موضوعات مطرح‌شده، هیچ پژوهش جامع و کاملی در این ‌باره صورت نگرفته است تا بتواند مشکل تأمین مالی را در صنعت فیلم‌سازی ایران حل کند. حال با توجه به مسئلۀ پژوهش و مشکل تأمین مالی صنعت فیلم‌سازی، این پژوهش چارچوب تأمین مالی جمعی را در صنعت فیلم‌سازی در جمهوری اسلامی ایران بررسی کرده است.

مبانی نظری

تأمین مالی جمعی مبتنی بر اینترنت بوده و برای موجودیت‌بخشی به یک ایده از طریق مشارکت آنلاین افراد پراکنده و جذب حمایت خرد آنها در یک چارچوب زمانی خاص است. این سرمایه‌گذاری اغلب از طریق یک فراخوان عمومی با استفادۀ فناوری وب 2 صورت می‌گیرد تا سرمایه‌گذاران براساس عقاید شخصی، جذابیت، قول متقاضی یا انتظار سود به اهدا، پیش‌خرید محصول، اعطای وام یا سرمایه‌گذاری در یک پروژه اقدام کنند (Hossain & Oparaocha, 2017). در تعریفی دیگر، تأمین مالی جمعی روشی برای به دست آوردن پول از مخاطبان بزرگ است که در آن هر فرد مقدار کمی فراهم می‌کند، به جای این‌که مبالغ زیادی را از گروه کوچکی از سرمایه‌گذاران آگاه جمع‌آوری کند. چنین ترکیب مشارکت از حامیان متعدد از طریق اینترنت و اغلب بدون واسطه‌های مالی استاندارد انجام می‌شود (Shneor et al., 2020).

سرمایه‌گذاری جمعی به دلیل دسترسی آسان گروه‌های مردمی با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های تأمین مالی، سرمایه‌گذاران و کارآفرینان را به یکدیگر نزدیک می‌کند (Aznab et al., 2021). در تأمین مالی جمعی تأمین سرمایۀ موردنیاز را به‌عنوان مزیت اصلی روش تأمین مالی جمعی می‌شناسند (Allison et al., 2017). دیگر مزیت‌های تأمین مالی جمعی شامل: 1. جمع‌سپاری و بهبود ایده؛ 2. بازاریابی و تبلیغات؛ 3. تعریف روابط غیررسمی؛ 4. توسعۀ کارآفرینی؛ 5. شبکه‌سازی؛ 6. اعتبارسنجی؛ 7. کاهش ریسک است (Cumming et al., 2020).

به‌طور تقریبی اغلب ایده‌های کسب‌وکار به‌صورت بالقوه قابلیت دارند تا از طریق تأمین مالی جمعی به اهداف خود برسند که انتخاب روش مناسب تأمین مالی جمعی در این زمینه اثرگذار است. انواع تأمین مالی جمعی‌ عبارت‌اند از: 1. تأمین مالی جمعی مبتنی بر سهام: کاربرد این روش در تأمین بودجه برای تحقق یک ایده، راه‌اندازی یک پروژه یا کسب‌وکار است. در مقابل، مشارکت‌کننده پیش‌بینی می‌کند، درصدی از سهام پروژه به وی تعلق گیرد؛ 2. تأمین مالی جمعی مبتنی بر پاداش: یکی از مشخصه‌های اصلی این مدل، اعطای پاداش به مشارکت‌کنندگان به دلیل حمایت آنهاست. اغلب این پاداش‌ها به‌صورت خدمات است؛ 3. تأمین مالی جمعی مبتنی بر قرض (وام): ساختار این روش همان قرض‌دادن است. با این توضیح که طرف قرض‌دهنده نه یک نفر که جمع کثیری از مردم هستند؛ 4. تأمین مالی جمعی مبتنی بر اهدا: این نوع از اهدای جمعی بیشتر شبیه به حمایت‌های خیریه‌ای است. اگرچه در اصل یک عمل نوع‌دوستانه است، دریافت‌کنندگان هیچ‌گونه وظیفه‌ای برای اعطای پاداشی به خیّر در مقابل حمایت او ندارند (Shafaei et al., 2021).

ازنب و همکاران (1400) عوامل اثرگذار بر موفقیت رفتار تأمین مالی جمعی را با رویکرد کیفی و از طریق مصاحبه با خبرگان شناسایی کردند. یافته‌های پژوهش نشان‌دهندۀ آن است که عوامل: جمعیتی، محیطی و اثرگذار بر پروژه در موفقیت رفتار تأمین مالی جمعی اثرگذارند. شفاعی و همکاران (1400) عوامل مشارکت در تأمین مالی جمعی سهامی را با رویکرد آمیخته شناسایی کردند. یافته‌های پژوهش نشان‌دهندۀ آن است که سه منبع ارسال سیگنال‌ها برای مشارکت در تأمین مالی جمعی سهامی به‌ترتیب اثرگذاری عبارت‌اند از: پلتفرم، اشخاص ثالث و مجریان طرح. صلواتیان و همکاران (1398الف) موانع، ظرفیت‌ها و الزامات تأمین مالی جمعی تولیدات بلند سینمایی را در ایران بررسی کردند. رویکرد پژوهش، کیفی و بر مبنای مصاحبه بوده است. یافته‌ها نشان از آن دارد که ظرفیت‌هایی نظیر مهربانی مردم، نقدینگی زیاد، علاقۀ مردم به سینما، اعتماد مردم به سلبریتی‌ها و موانعی از قبیل: دخالت زیاد دولت در سینما، وجود فساد در کشور، ضعیف‌بودن زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری سینما، بی‌اعتمادی، نبودِ ثبات اقتصادی، مقاومت صنفی در برابر تغییر، ناآگاهی عمومی و نخبگانی، عدم امکان ورود به بورس توسط شرکت‌های فعلی سینمایی و غیره برای تحقق تأمین مالی جمعی به‌عنوان شیوه‌ای نوین وجود دارد. مهم‌ترین الزامات تحقق تأمین مالی جمعی در سینما نیز شامل کاهش دخالت دولتی در سینما، اعتماد‌سازی، راه‌اندازی بورس سینما و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، آگاهی‌بخشی، صنعتی شناخته‌شدن سینما، به رسمیت شناختن سینما توسط بیمه و بانک، اجرای قانون کپی‌رایت در کشور و غیره بود. صلواتیان و همکاران (1398ب) امکان‌سنجی را با روش دلفی بین کارشناسان و خبرگان سازمان صداوسیما بررسی کردند. یافته‌های پژوهش نشان‌دهندۀ آن بود که آنتن گستردۀ صداوسیما، آشنایی مردم با مدل‌های اقتصادی مشابه، شبکۀ توزیع وسیع، ازجمله مهم‌ترین ظرفیت‌های اشاره‌شده، عدم شفاف‌سازی، ترس مدیران از اثرگذاری مردم در فرهنگ و نیاز مالی زیاد در تولیدات نمایشی، ازجمله مهم‌ترین موانع اشاره‌شده برای تحقق مدل تأمین مالی جمعی به‌منظور تولیدات نمایشی سازمان صداوسیما بود.

دنگ و همکاران (2022) یک چارچوب تأمین مالی جمعی در اسپانیا با روش کیفی مرور سیستماتیک ارائه کردند. یافته‌های پژوهش نشان‌دهندۀ آن بود که فاکتورهای مرتبط با پروژه (هدف، سرمایۀ اولیه، اندازۀ تیم، نوآوری و غیره)، امنیت اطلاعات (شبکه‌های اجتماعی، کامنت، اشتراک‌گذاری، دنبال‌کننده‌ها و غیره)، فاکتورهای مرتبط با ایده‌پردازان (میزان تجربه، فرهنگ، سن شرکت و غیره)، فاکتورهای مرتبط با پلتفرم (نوع پلتفرم، آپدیت) و فاکتورهای مرتبط با پشتیبانان (انگیزه و جذابیت) از عوامل موفقیت تأمین مالی جمعی است (Deng et al., 2022). ریبریوناواراته و همکاران (2021) فاکتورهای کلیدی مدیریت اطلاعات را برای رضایت سرمایه‌گذران پروژه‌های تأمین مالی جمعی شناسایی کردند. یافته‌های پژوهش نشان‌دهندۀ آن است که حصول اطمینان از این‌که به‌کارگیری پلتفرم آسان است و مرتب به‌روز می‌شود، جزئیات پروژه، ارائۀ برنامه‌های کاربردی موبایل، انتشار وبلاگ با جزئیات پیشرفت‌های جدید، ارسال ایمیل به سرمایه‌گذاران، ارائۀ اطلاعات درخصوص پیشرفت پروژه و آگاهی از نتایج رضایت سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهد (Ribeiro-Navarrete et al., 2021). یه و همکاران (2019) فاکتورهای اثرگذار بر پروژه‌های تأمین مالی جمعی را بر مبنای پاداش شناسایی کردند. یافته‌های پژوهش نشان‌دهندۀ آن است که فاکتورهای غنی‌سازی رسانه، فاکتورهای توجه، فاکتورهای ارتباطی و سایر فاکتورها از قبیل: تعداد پاداش، نوع پاداش و غیره از عوامل مؤثر بر موفقیت پروژه‌های تأمین مالی جمعی بر مبنای پاداش هستند (Yeh et al., 2019).

همان‌طور که در ادبیات مشاهده می‌شود، به‌کرات به اهمیت تأمین مالی جمعی به‌عنوان یکی از روش‌های نوین سرمایه‎‌گذاری در عصر دیجیتال اشاره شده است. اغلب پژوهش‌های پیشین به شناسایی ابعاد و متغیرهای برانگیزاننده در سرمایه‌گذاران، بررسی زیرساخت‌ها و پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی، تمرکز بر جویندگان سرمایه، عوامل تعیین‌کنندۀ موفقیت در تأمین مالی جمعی توجه کرده‌اند. درخصوص صنعت فیلم‌سازی می‌توان گفت، تعدادی از پژوهش‌ها به‌ویژه مطالعات خارجی، تأمین مالی جمعی را در صنعت فیلم‌سازی شناسایی و آن را از ابعاد مختلف بررسی کرده‌اند. در مطالعات داخلی در دو پژوهش به تأمین مالی جمعی در صنعت فیلم‌سازی ایران توجه شده که از جنبۀ الزامات، موانع و محدودیت‌های پیاده‌سازی تأمین مالی جمعی بررسی شده است. طبق بررسی پژوهشگران، تاکنون هیچ مطالعه‌ای به ارائۀ چارچوب جامع تأمین مالی در صنعت فیلم‌سازی ایران توجه نکرده است که با توجه به کمبود منابع مالی غیردولتی برای تولیدات نمایشی و سایر مشکلات موجود، انجام این پژوهش لازم و ضروری است.

 

روش‌ پژوهش

این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر رویکرد، کیفی و به‌طور مشخص رویکرد فراترکیب است. فراترکیب، نوعی مطالعۀ کیفی است که اطلاعات و یافته‌های استخراج‌شده از دیگر مطالعات کمی و کیفی مرتبط با موضوع را بررسی و با فراهم‌کردن نگرش سیستماتیک و از طریق ترکیب پژوهش‌های مختلف، موضوعات و استعاره‌های جدید را کشف می‌کند (Nye et al., 2016). فراترکیب در برگیرندۀ مراحل جستجو، ارزیابی، ترکیب، تبیین و تفسیر دقیق هر دو دسته پژوهش‌های کیفی و کمی است. در روش فراترکیب، پژوهشگران با بررسی دقیق متون گذشته، مقوله‌های مشترک را شناسایی و یک چارچوب مفهومی از دل پیشینه استخراج می‌کنند و این، نقطۀ قوت این روش است (Zimmer, 2006). برای روش فراترکیب از روش هفت مرحله‌ای سندلوسکی و بارسو بهره گرفته شده است (Sandelowski & Barroso, 2006). این مراحل در شکل (1) نشان داده شده است.

تنظیم پرسش پژوهش

بررسی نظام‌مند متون

استخراج اطلاعات مقاله

جستجو و انتخاب مقالات مناسب

 

تجزیه وتحلیل و ترکیب یافته‌های کیفی

کنترل کیفیت

ارائۀ یافته‌ها

شکل (1) گام‌های فراترکیب (Sandelowski & Barroso, 2006)

Figure (1) Metasynthesis steps (Sandelowski & Barroso, 2006)

 

 

یافته‌ها

گام اول تنظیم سؤال‌های پژوهش است. مؤلفه‌های پژوهش در برگیرندۀ چه چیز، چه جامعه‌ای، محدودیت زمانی و چگونگی روش است که براساس آنها، سؤال اصلی پژوهش تشکیل شد: "چارچوب تأمین مالی جمعی در صنعت فیلم‌سازی کشور چگونه است؟" گام دوم جستجوی سیستماتیک متون است. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ اسناد علمی، گزارش‌های پژوهشی، پایگاه‌های داده و مجلات داخلی و خارجی درخصوص تأمین مالی جمعی است. در پژوهش 7 کلیدواژه[1] در پایگاه‌های Science Direct، Emerald، Springer، Scopus، Google Scholar و JSTOR به‌صورت کامل جستجو شد. در پایگاه‌های معتبر داخلی و خارجی و تا سال 2022 تمام مقالات بررسی شد. دربارۀ موضوع تأمین مالی جمعی در صنعت فیلم‌سازی کلیدواژۀ اصلی، تأمین مالی جمعی برای جستجو بوده است. نتیجۀ جستجو شامل 1300 مقاله، کتاب، پایان‌نامه و گزارش‌های نهادهای مرتبط با این حوزه بود؛ در گام سوم جستجو و انتخاب مقاله‌های مناسب صورت می‌گیرد. برای گزینش مقاله‌های مناسب براساس نمودار نمایش داده‌شده در شکل (2) آیتم‌های متفاوتی از قبیل عنوان چکیده، محتوا، دسترسی و کیفیت روش پژوهش ارزیابی شده است. درنهایت، 79 مقاله با بازبینی دقیق متن‌ها انتخاب شد و بعد از به‌کارگیری معیار ارزیابی منتقدانه[2] تعداد 45 مقاله به‌عنوان مقالۀ نهایی انتخاب شد.

تعداد مقالاتی که یافت شد

N=1300

کل چکیدۀ غربال‌شده

N=761

کل محتوای مقالۀ بررسی‌شده

N=272

تعداد کل مقالات اولیه

N=79

تعداد کل مقالات نهایی

N=45

تعداد مقالات ردشده ازنظر عنوان

N=539

تعداد مقالات ردشده ازنظر چکیده

N=489

تعداد مقالات ردشده ازنظر محتوا

N=193

تعداد مقالات حذف‌شده در ارزشیابی CASP

N=34

شکل (2) الگوریتم انتخاب مقاله‌های نهایی

Figure (2) Flowchart of selection of final articles

 

گام چهارم شامل استخراج اطلاعات مقاله می‌شود. اطلاعات مقاله‌ها براساس منبع مرتبط با هر مقاله شامل نام و نام خانوادگی نویسنده، سال انتشار و اجزای هماهنگی بیان‌شده در هر مقاله دسته‌بندی شد. در گام پنجم به تجزیه‌و‌تحلیل یافته‌هاپرداخته می‌شود. برای تحلیل اطلاعات از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی بهره گرفته شد. بعد از پایان فرایند جستجو و انتخاب پژوهش‌های مناسب، کدهای اولیه استخراج و پس از کدگذاری باز کدگذاری محوری آغاز شد. ابتدا، مقالات منتخب مطالعه، مفاهیم و کدهای مرتبط شناسایی و ذیل برچسب مدنظر مشخص شد. براساس تحلیل‌های صورت‌گرفته و تحلیل محتوای مقالات، 45 مقالۀ نهایی انتخاب شد. یافته‌ها در این مرحله مشخص کرد که در پژوهش‌های گذشته تاکنون چنین مطالعۀ نظام‌مندی انجام نشده است و هریک از مطالعات گذشته به موارد محدودی از تأمین مالی جمعی توجه داشته‌اند. در فرایند تحلیل 109 کد، 29 مفهوم، 13 مقولۀ فرعی و 3 مقولۀ اصلی شناسایی شد. مراحل تأمین مالی جمعی به تفکیک سه مرحله در ادامه ارائه شده است.

مرحلۀ قبل سرمایه‌گذاری، مرحلۀ آمادگی و قبل از اجرای تأمین مالی جمعی است. در این مرحله باید پیش‌زمینه، زیرساخت‌ها و مقدمات از منظرهای گوناگون برای پیاده‌سازی تأمین مالی جمعی فراهم شود. در جدول (1) عوامل مرتبط با این مرحله ارائه شده است.

 

 

جدول (1) کدها، مفاهیم و مقوله‌های مرحلۀ قبل از سرمایه‌گذاری تأمین مالی جمعی

Table (1) Codes, concepts and categories of pre-investment crowdfunding

مقولۀ اصلی

مقولۀ فرعی

مفهوم

کد

منابع

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

آماده‌سازی (قبل سرمایه‌گذاری)

 

 

 

 

 

عوامل مربوط به فرهنگ (آمادگی فرهنگی)

 

 

پیشینۀ فرهنگی مردم

همبستگی مردم

(Deng et al., 2022)

مهربانی مردم

(Deng et al., 2022; Yeh et al., 2019)

تمایل به کمک به دیگران

(Ebrahimi, 2017)

تمایل به شهرت (معرفی به‌عنوان حامی پروژه)

(Ebrahimi, 2017)

تجربه‌های فرهنگی مشابه (کمک و همیاری در مسائل مختلف)

(Deng et al., 2022; Salavatian et al., 2019)

 

داشتن روحیۀ فعالیت‌های تیمی و منفعت‌رسانی به جمع

(Cumming et al., 2020; Salavatian et al., 2019)

 

تقویت انگیزۀ ملی، قومی، نژادی

(Yeh et al., 2019)

 

گرایش‌های سینمایی مردم

علاقۀ مردم به فیلم، سینما و غیره

(Deng et al., 2022)

گرایش مردم به مشارکت در سینما

(Fanea-Ivanovici., 2019; Cicchiello et al., 2022)

امکان تشخص فرهنگی با سرمایه‌گذاری در صنعت فیلم‌سازی

(Fanea-Ivanovici., 2019; Fanea-Ivanovici & Baber, 2021)

 

 

منابع غنی فرهنگ

وجود فرهنگ و تمدن کهن ایرانی

(Salavatian et al., 2019)

وجود سابقۀ تاریخی علاقه‌مندی به فیلم و سینما در ایران

(Salavatian et al., 2019)

وجود سابقه در مشارکت‌های مردمی ازقبیل: گلریزان، وقف، خیرین و غیره

(Salavatian et al., 2019)

تحریک ظرفیت دینی، اعتقادی

(Salavatian et al., 2019)

 

 

 

 

عوامل مربوط به سینما

 

جذابیت صنعت فیلم‌سازی

جذابیت سینما به دلیل تنوع ژانر

(Fanea-Ivanovici., 2019)

وجود فیلم‌های گروه‌های سنی مختلف

(Cicchiello et al., 2022)

درامد مناسب فیلم‌های موفق

(Cicchiello et al., 2022)

کسب شهرت از طریق سینما

(Fanea-Ivanovici., 2019; Salavatian et al., 2019)

 

 

علاقه‌مندی به گروه‌های خاص در سینما

علاقه مردم به بازیگران در فیلم

(Fanea-Ivanovici, 2019; Fanea-Ivanovici & Baber, 2021)

محبوبیت کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و سایر افراد در فیلم

(Fanea-Ivanovici, 2019; Cicchiello et al., 2022)

اعتماد به سلبریتی‌ها در فیلم

(Cicchiello et al., 2022)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عوامل اجتماعی

 

 

 

 

اعتمادسازی عمومی

اعتماد مردم به حکومت

(Yeh et al., 2019; Zuchowski et al., 2016)

سوءاستفاده نکردن هنرمندان از اعتماد عموم به آنها

(Cicchiello et al., 2022; Salavatian et al., 2019)

 

عدم وجود فساد و کلاه‌برداری در دولت

(Munyanyi & Mapfumo, 2018)

اعتماد به نحوۀ درست مصرف منابع مالی جمع شده

(Munyanyi & Mapfumo, 2018; Zuchowski et al., 2016)

عدم وجود کلاه‌برداری و فساد در صنعت فیلم‌سازی

(Salavatian et al., 2020)

تضمین سرمایه‌گذاری توسط سایر نهادها

(Baber, 2019)

پایبندبودن به تعهدات و وعده‌ها

(Tian et al., 2018; Zuchowski et al., 2016)

داشتن تأییدیه از نهادهای ذیصلاح

(Tian et al., 2018)

تقویت سرمایۀ اجتماعی

(Cai et al., 2021; Salido-Andres et al., 2021; Liu & Liu, 2016; Agrawal et al., 2015)

 

 

 

 

اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی

فعالیت گسترده در شبکه‌های اجتماعی

(Liang et al., 2019; Fanea-Ivanovici & Baber, 2021)

اطلاع‌رسانی دربارۀ شیوۀ تأمین مالی جمعی

(Kaartemo, 2017; Allison et al., 2017; Haji Gholam Saryazdi et al., 2018)

اطلاع‌رسانی درمورد جایگاه صنعت فیلم‌سازی و سینما به‌عنوان پایگاه فرهنگی

(Salavatian et al., 2020)

اطلاع‌رسانی دربارۀ مزایای تأمین مالی جمعی

(Liang et al., 2019; Allison et al., 2017; Haji Gholam Saryazdi et al., 2018)

افزایش سواد مالی جامعه

(González-Cacheda & Outeda, 2021; Lasrado & Lugmayr, 2013; Haji Gholam Saryazdi et al., 2018)

 

 

تبلیغات مؤثر

تعداد تصاویر، کلمات، ویدئوها برای تبلیغات در اینترنت

(Chen et al., 2022; Hapsari et al., 2021; Crosetto & Regner, 2014)

به‌کارگیری سلبریتی‌ها و افراد مشهور برای تبلیغ

(Hapsari et al., 2021)

ترویج نمونه‌های موفق تأمین مالی جمعی

(Yeh et al., 2019)

ضبط یک کلیپ یا تیزر خوب دربارۀ اثر

(Hapsari et al., 2021; Tian et al., 2018; Crosetto & Regner, 2014)

 

 

 

عوامل اقتصادی

 

 

سرمایه‌گذاری از طریق بورس

امکان خرید سهام فیلم برای عموم در بورس

(Salavatian et al., 2020)

عرضۀ سهام شرکت‌های فیلم‌سازی در بورس

(Salavatian et al., 2020)

وجود کارگزاری‌های فرهنگی

(Salavatian et al., 2020)

امکان سرمایه‌گذاری در شرکت‌های فیلم‌سازی در بورس

(Salavatian et al., 2020)

سودآوری صنعت فیلم‌سازی

سودده بودن آثار سینمایی موفق

(Fanea-Ivanovici, 2019)

گردش مالی مناسب در صنعت فیلم‌سازی

(Fanea-Ivanovici, 2019)

دائمی‌بودن صنعت فیلم‌سازی

(Yeh et al., 2019)

 

 

 

محیط قانونی و حمایتی

 

 

 

حمایت‌های دولت

حمایت از شیوۀ تأمین مالی جمعی

(O’Donnell., 2022; Jovanović & Voigt, 2017; Gerber & Hui, 2013)

نگرش مثبت سیاست‌مداران نسبت به شیوۀ تأمین مالی جمعی در سینما

(Salavatian et al., 2019)

حمایت وزارت ارشاد از ایدۀ تأمین مالی جمعی

(Salavatian et al., 2019)

ارائۀ مشوق به تهیه‌کنندگان تأمین‌کنندۀ بودجه از طریق تأمین مالی جمعی

(Deng et al., 2022)

تضمین دولت برای اکران فیلم‌ها

(O’Donnell, 2022; Jovanović & Voigt, 2017)

 

زیرساخت حقوقی

بهره‌گیری از نظرات کارشناسان حقوقی

(Chen et al., 2022; Salido-Andres et al., 2021)

فراهم‌آمدن زیرساخت‌های شفاف قانونی تأمین مالی جمعی

(Hapsari et al., 2021; Salido-Andres et al., 2021)

تدوین قوانین حمایتی از تأمین مالی جمعی

(Hapsari et al., 2021)

 

 

زیرساخت فناورانه

 

 

عوامل فنی

استفاده از اینترنت پرسرعت

(Salido-Andres et al., 2021)

استفاده از روش‌های جدید مانند شبکه‌های اجتماعی

(Salido-Andres et al., 2021)

وجود فناوری وب‌محور برای شکل‌دهی پلتفرم

(Salido-Andres et al., 2021; Jovanović & Voigt, 2017)

 

 

 

 

امکان‌سنجی اجرای طرح

 

 

 

پیش‌نیازهای برنامه‌ریزی

علاقۀ سرمایه‌پذیران به صرف هزینه برای مطالعات امکان‌سنجی

(Zuchowski et al., 2016)

مشارکت بین ذی‌نفعان مختلف

(Jovanović & Voigt, 2017)

شناسایی فرصت‌ها و ظرفیت‌های موجود در جمعیت سرمایه‌گذار

(Hou et al., 2015)

توجه به نظرات کارشناسان

(Jovanović & Voigt, 2017)

شفافیت در اهداف طرح و پروژه

(Kaartemo, 2017)

ارزیابی سطح توسعه‌یافتگی جامعه برای اجرای پروژه

(Kaartemo, 2017)

پیش‌نیازهای اطلاعاتی

انسجام در نظام آمار و اطلاعات

(Baber, 2019; Beaulieu et al., 2015)

توجه به دانش کافی موجود در حوزۀ تأمین مالی جمعی در جامعه

(Tian et al., 2018)

 

 

 

مرحله حین سرمایه‌گذاری، مرحلۀ‌ اجرا و پیاده‌سازی تأمین مالی جمعی است. در این مرحله تأمین مالی جمعی از طریق سایت یا پلتفرم‌های مرتبط با آن، به عموم جامعه در بستر اینترنت عرضه می‌شود. در جدول (2) عوامل مرتبط با این مرحله ارائه شده است.

جدول (2) کدها، مفاهیم و مقوله‌های مرحله حین سرمایه‌گذاری تأمین مالی جمعی

Table (2) Codes, concepts and categories during the investment phase of crowdfunding

مقولۀ اصلی

مقولۀ فرعی

مفهوم

کد

منابع

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

سرمایه‌گذاری (حین سرمایه‌گذاری)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عوامل مربوط به پلتفرم و سایت‌های ارائه‌دهنده خدمات

 

مدیریت تجربۀ سرمایه‌گذران در پلتفرم

ایجاد حس مثبت در سرمایه‌گذاران با استفاده از عناصر خوشامدگویی آنلاین

(Deng et al., 2022)

ارائۀ حمایت‌های عاطفی و اطلاعاتی از طریق تعاملات آنلاین

(Cicchiello et al., 2022)

امکان ارائۀ پیشنهادهای ویژۀ کاربران

(Liu et al., 2017)

ایجاد امکان گفتگو بین سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر

(Hou et al., 2015; Shafaei et al., 2021)

سهولت کاربری

وجود فایل‌های آموزشی در پلتفرم

(Kazaure et al., 2020)

پاسخگویی/ پشتیبانی آنلاین اطلاعاتی

(Kazaure et al., 2020)

 

 

 

سهولت دسترسی

دسترسی راحت کاربران به پلتفرم

(Deng et al., 2022; Kazaure et al., 2020; Chitsazan & Pourbasir, 2021)

رایگان‌بودن به‌کارگیری پلتفرم

(Kazaure et al., 2020)

مقیدنبودن به زمان و مکان در دسترسی به پلتفرم یا سایت

(Kaartemo, 2017)

کاهش زمان دسترسی به پلتفرم

(Deng et al., 2022; Chitsazan & Pourbasir, 2021)

 

ویژگی‌های فنی

جذابیت ظاهری

(Hapsari et al., 2021)

انتخاب نام دامنه سایت متناسب با نوع فعالیت

(Gangi & Daniele, 2017; Burtch et al., 2013)

تخصصی بودن پلتفرم

(Gangi & Daniele, 2017; Ibrahim, 2012; Shafaei et al., 2021)

امکانات کاربری جذاب پلتفرم

(Gangi & Daniele, 2017)

 

 

 

قابلیت‌های مؤثر

قابلیت اتصال به سایر شبکه‌ها

(Deng et al., 2022; Burtch et al., 2013)

قابلیت ردگیری توسط سرمایه‌گذار

(Kaartemo, 2017)

قابلیت یکپارچه‌سازی با سایر فعالیت‌های مالی سرمایه‌گذار

(Kaartemo, 2017)

توانایی ارائه گزارش‌های تحلیلی، دسترسی به سوابق سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر و غیره در پلتفرم

(Burtch et al., 2013(

بارگذاری کامل اطلاعات مربوط به طرح یا ایده فیلم در پلتفرم

(Gangi & Daniele, 2017(

 

 

 

 

مدیریت ریسک

 

 

تأمین امنیت سرمایه

حفظ امنیت پرداخت‌های الکترونیکی

(Cumming et al., 2020; Liu & Liu, 2016; Salavatian et al., 2020)

مهارت‌های یادگیری تأمین مالی جدید

(O’Donnell, 2022; Salido-Andres et al., 2021)

بی‌اعتمادی نسبت به استفاده

صاحبان پروژه‌ها از منابع مالی

(Cumming et al., 2020; Chitsazan et al., 2019)

دخالت دولت در سینما

(Zuchowski et al., 2016; Salavatian et al., 2020)

 

آگاهی نسبت به نتایج پروژه

قراردادن بیانیۀ ریسک در پلتفرم و سایت

(Huang, 2020; Fadaii Vahed & Maeli, 2014)

اطلاع‌رسانی دقیق نسبت به عدم موفقیت احتمالی پروژه

(González-Cacheda & Outeda, 2021; Huang, 2020; Salavatian et al., 2020)

 

حفظ و بهبود ارتباطات

 

ارتباط با شرکا و سرمایه‌گذاران

تداوم ارتباط با شرکا و سرمایه‌گذاران

(Ribeiro-Navarrete et al., 2021; González-Cacheda & Outeda, 2021)

درگیرکردن حامیان با ارائه مشارکت آنها در تصمیم‌گیری

(Ribeiro-Navarrete et al., 2021; González-Cacheda & Outeda, 2021)

 

 

 

بانک اطلاعاتی سرمایه‌گذاران

 

بخش‌بندی درست سرمایه‌گذاران

طبقه‌بندی سرمایه‌گذاران برمبنای انگیزه مشارکت

(Liang et al., 2019)

شناسایی سرمایه‌گذاران به تفکیک مدت زمان مشارکت

(Liang et al., 2019)

شناسایی سرمایه‌گذاران به تفکیک نوع طرح(فیلم کوتاه، مستند، بلند و غیره)

(Liang et al., 2019)

اطلاعات جمعیت‌شناختی سرمایه‌گذاران

شناسایی سرمایه‌گذاران برمبنای جنسیت، سن و غیره

(Huang, 2020; Aznab et al., 2021)

طبقه‌بندی سرمایه‌گذاران بر مبنای اطلاعات جمعیت‌شناختی

(Huang, 2020; Liang et al., 2019; Aznab et al., 2021)

 

مرحلۀ پسا سرمایه‌گذاری، مرحلۀ بعد از پیاده‌سازی تأمین مالی جمعی است. اجرای هر برنامه، طرح، ایده و غیره نیازمند ارزیابی و پایش است. ارزیابی عملکرد برنامۀ تأمین مالی افق‌های روشنی برای آیندۀ این برنامه‌ها در اختیار مجریان و سایر صاحبان ایده قرار خواهد داد. در جدول (3) عوامل مرتبط با این مرحله ارائه شده است.

 

 

جدول (3) کدها، مفاهیم و مقوله‌های مرحلۀ پسا سرمایه‌گذاری تأمین مالی جمعی

Table (3) Codes, concepts and categories of the post-investment stage of crowdfunding

مقولۀ اصلی

مقولۀ فرعی

مفهوم

کد

منابع

 

 

 

 

 

 

پسا سرمایه‌گذاری

 

 

 

 

کنترل

 

ارزشیابی تأمین مالی جمعی

نظارت بر نحوۀ مصرف سرمایه‌های جمع‌شده

(Jovanović & Voigt, 2017; Ebrahimi, 2017)

 

گزارش حاصل از سود یا زیان طرح بر روی پلتفرم

(Kaartemo, 2017; Ebrahimi, 2017)

 

ارزیابی کاربران در بهره‌گیری از پلتفرم

(Kaartemo, 2017)

 

عارضه‌یابی تأمین مالی جمعی

تشخیص مشکلات حین اجرای پروژه و انجام اقدامات اصلاحی

(Cumming et al., 2020; Salavatian et al., 2020)

تعیین مشکلات فنی پلتفرم

(Hou et al., 2015)

شناسایی نقاط استراتژیک نیازمند بهبود

(Hou et al., 2015)

 

 

نگهداشت سرمایه‌گذاران

پایش سرمایه‌گذاران

حفظ ارتباط با سرمایه‌گذاران

(Aznab et al., 2021)

بازخور نتایج به سرمایه‌گذاران

(Aznab et al., 2021)

نظرخواهی از جمعیت با هدف شناسایی نقاط قوت و ضعف

(Zuchowski et al., 2016)

ازدیاد جمعیت سرمایه‌گذاران از طریق فعالیت‌های ترویجی

ایجاد طرح‌های جدید فیلم‌سازی

(Braet et al., 2013)

بهبود شیوه‌های جدید و پاداش و مزایای موجود

(Kaartemo, 2017)

 

گام ششم حفظ کنترل کیفیت است. پژوهشگران از مقایسۀ نظرات خود با خبره‌ای دیگر برای بررسی مفاهیم استخراجی خود استفاده و نتایج را با استفاده از ضریب کاپا اندازه‌گیری کردند. ضریب کاپا به‌دنبال ارزیابی اندازۀ توافق بین دو فرد، پدیده یا منبع تصمیم‌گیری است که هریک به‌صورت جداگانه دو کمیت اصلی را اندازه‌گیری کرده‌اند. ضریب کاپا بین صفر تا یک نوسان دارد و هرچه این مقدار به یک نزدیک‌تر باشد، نشان‌دهندۀ آن است که توافق بین رتبه‌دهندگان وجود دارد. ضریب کاپای محاسبه‌شده توسط نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس مقدار 872/0 بود که از مقدار قابل‌قبول آن (6/0) (Jensen & Allen, 1996) بیشتر بود؛ بنابراین فرض استقلال کدهای استخراجی رد می‌شود و استخراج کدها از پایایی مناسبی برخوردار بوده است گام هفتم ارائۀ یافته‌ها را شامل می‌شود. بعد از تأیید کیفیت یافته‌های استخراجی، چارچوب تأمین مالی جمعی در صنعت فیلم‌سازی جمهوری اسلامی ایران استخراج و در شکل (3) ارائه شده است.

فرهنگی(عوامل مربوط به فرهنگ)

·   پیشینۀ فرهنگی مردم

·       گرایش‌های سینمایی مردم

·            منابع غنی فرهنگ

عوامل مربوط به صنعت فیلم‌سازی

·       جذابیت‌های صنعت فیلم‌سازی

·       علاقه‌مندی به گروه‌های خاص در سینما آمادگی

عوامل اجتماعی

·       اعتمادسازی عمومی

·            تبلیغات مؤثر

·            اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی

عوامل اقتصادی

·            سودآوری صنعت فیلم‌سازی

·   سرمایه‌گذاری از طریق بورس

محیط قانونی و حمایتی

·       تأمین زیرساخت حقوقی

·       حمایت‌های دولتی

زیرساخت فناورانه

·   بهبود محیط فنی

امکان‌سنجی اجرای طرح

·   پیش‌نیازهای برنامه‌ریزی

·       پیش‌نیازهای اطلاعاتی

 

 

عوامل مربوط به پلتفرم و سایت‌های ارائه‌دهندۀ خدمات

·        سهولت دسترسی

·        سهولت کاربری

·    ویژگی‌های فنی

·    قابلیت‌های مؤثر پلتفرم

·        مدیریت تجرۀ سرمایه‌گذران در پلتفرم

مدیریت ریسک

·    تأمین امنیت سرمایه

·        آگاهی نسبت به نتایج پروژۀ

توسعه و بهبود ارتباطات

·        ارتباط با شرکا و سرمایه‌گذاران

بانک اطلاعاتی سرمایه‌گذاران

·        اطلاعات جمعیت‌شناختی سرمایه‌گذران

·        بخش‌بندی درست سرمایه‌گذران

 

·          

·          

·          

 

·          

 

 

کنترل

·          ارزشیابی تأمین مالی جمعی

·     عارضه‌یابی تأمین مالی جمعی

 

نگهداشت سرمایه‌گذاران

·               پایش سرمایه‌گذاران

·          ازدیاد جمعیت سرمایه‌گذاران از طریق فعالیت‌های ترویجی

·          

·          

·          

 

·          

 

قبل سرمایه‌گذاری (آماده‌سازی)

 

حین سرمایه‌گذاری

پسا سرمایه‌گذاری

 

شکل (3) چارچوب تأمین مالی جمعی در صنعت فیلم‌سازی

Figure (3) Crowdfunding framework in the film industry

 

برای سنجش اعتبار درونی نتایج حاصل از فراترکیب از روش کنکوال[3] استفاده شده است. روش کنکوال برای بررسی نتایج یافته‌های کیفی به‌ویژه روش فراترکیب است که در آن ابعاد و گویه‌های استخراج‌شده طیفی بین (0 تا 4-) دارد که حالت صفر بدون تغییر (پذیرفته‌شده) تا 4- حمایت‌نشده را در برمی‌گیرد (Munn et al., 2014). پژوهشگران پرسشنامه‌ای تنظیم کرده و بین ده نفر از خبرگان (اعضای هیئت‌علمی دانشگاه با دست‌کم سه مقالۀ علمی- پژوهشی در حوزه‌های مرتبط با موضوع پژوهش، مدیران و دست‌اندرکاران شرکت‌های فعال تأمین مالی جمعی به آدرس سایت https://www.ifb.ir/Finstars/AllCrowdFundingAgents.aspx) توزیع کردند. نتایج نشان‌دهندۀ حالت صفر یعنی حمایت‌شده ازنظر خبرگان است. برای سنجش اعتبار بیرونی نتایج حاصل از فراترکیب، از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شده است. نمونه‌گیری هدفمند در جستجو و انتخاب مقالات، کتاب و گزارش‌های تحلیلی به‌صورت دقیق و با تحلیل بیشتر عمل می‌کند و کارهای پژوهشی را برمی‌گزیند که در عین همگن‌بودن به جهت تأیید یافته‌ها، برای تأیید انتزاع پژوهشگر ناهمگن باشند. تناسب زمانی و موضوعی در نمونه‌گیری نیز موردتوجه قرار گرفته است (Finfgeld‐Connett, 2010).

 

نتیجه‌گیری و پیشنهادها

با وجود اهمیت موضوع تأمین مالی جمعی در صنعت فیلم‌سازی، ارائۀ چارچوب جامع برای پیاده‌سازی آن در ایران، تاکنون مغفول مانده است. بیشتر مطالعات گذشته به الزامات، ظرفیت‌ها، موانع و محدودیت‌ها تمرکز کرده و به ارائۀ چارچوب جامع برای پیاده‌سازی در هیچ پژوهشی به‌صورت جامع و ویژه توجه نشده است. در این راستا، هدف از پژوهش حاضر، ارائۀ چارچوب تأمین مالی جمعی در صنعت فیلم‌سازی جمهوری اسلامی ایران است. پژوهشگران با استفاده از روش فراترکیب بر مبنای تحلیل اسناد و ادبیات موجود نشان دادند که چارچوب مزبور در سه مرحله: قبل، حین و پسا سرمایه‌گذاری قرار دارد. بازیگران اصلی صنعت تأمین مالی جمعی در صنعت فیلم‌سازی جمهوری اسلامی ایران شامل: سرمایه‌گذاران، سرمایه‌پذیران و دولت است که به هرکدام از آنها در هرکدام از مراحل نام‌برده توجه شده است. سرمایه‌پذیران یا صاحبان ایده افراد و کسب‌وکارهایی هستند که به‌دنبال تأمین سرمایه برای تولیدات نمایشی خود هستند. افراد سرمایه‌گذار افرادی از عموم جامعه هستند که با انگیزه‌های مختلف به سرمایه‌گذاری اقدام می‌کنند. دولت از بازیگران مهم تأمین مالی جمعی است که با وضع قوانین و مقررات و سایر اقدامات قانونی نقش اثرگذاری در امکان تحقق این مدل سرمایه‌گذاری نوین دارد. در ادامه، هرکدام از مراحل تشریح می‌شوند.

مرحله قبل سرمایه‌گذاری در برگیرندۀ 7 مقولۀ فرعی عوامل مربوط به فرهنگ، سینما، اجتماعی، اقتصادی، محیط قانونی و حمایتی، زیرساخت فناورانه و امکان‌سنجی اجرای طرح است. قبل از طرح ایده و جمع‌آوری سرمایه از سرمایه‌گذاران باید مقدماتی ایجاد شود. کشور ایران ازنظر فرهنگی ظرفیت لازم را برای تحقق تأمین مالی جمعی دارد. مواردی همچون «گلریزان» نشان از سبقۀ فرهنگی مردم ایران در کمک و همیاری دارد. تأمین مالی جمعی مستلزم بازاریابی گسترده و متقاعدسازی عموم مردم برای سرمایه‌گذاری است. نقش سلبریتی‌ها، هنرمندان و به‌طور کلی متولیان صنعت فیلم‌سازی در ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاران بسیار پررنگ است. آنها با بیان مزایای روش تأمین مالی جمعی در آشنایی افراد جامعه و ایجاد علاقه در آنها اثرگذار هستند. در این راستا، پیشنهاد می‌شود، از بازیگران و شخصیت‌های محبوب در تیزرهای تبلیغاتی و فراخوان برای سرمایه‌گذاری استفاده شود. با توجه به محدودبودن تعداد پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی موردتأیید مراجع ذی‌صلاح، تعداد این پلتفرم‌ها افزایش یابد و در این خصوص دولت نیز حمایت‌های لازم را ارائه دهد. سیاست‌گذران دولتی باید زیرساخت‌های حقوقی لازم را تأمین کنند تا سرمایه‌گذاران با اطمینان خاطر در تأمین مالی جمعی مشارکت کنند. پیشنهاد می‌شود، شروع پروژه‌های تأمین مالی جمعی در صنعت فیلم‌سازی به دلیل نوبودن و عدم آشنایی بسیاری از سرمایه‌گذاران با این حوزه، از پروژه‌های پرسود و کم‌تعداد با هدایت سازمان سینمایی کشور باشد.

در مرحله حین سرمایه‌گذاری عوامل شناسایی‌شده بیشتر بر جنبۀ اجرایی طرح متمرکز هستند. عوامل مربوط به پلتفرم و سایت‌های ارائه‌دهندۀ خدمات، مدیریت ریسک، حفظ و بهبود ارتباطات و بانک اطلاعاتی سرمایه‌گذاران در این مرحله قرار دارند. حوزۀ فنی و اجرایی پلتفرم‌ها برای سرمایه‌گذاری راحت کاربران، برقراری ارتباط و بازخور نتایج به سرمایه‌گذاران از پیشرفت طرح و ایدۀ فیلم مدنظر در این مرحله حائز اهمیت بسیار است. پیشنهاد می‌شود، پلتفرم‌ها دست‌کم یک طرح توجیهی مشخص از مراحل و فرایند تولید فیلم و ایدۀ مدنظر را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهند. پیشنهاد می‌شود، به‌منظور افزایش سهولت درک‌شده حین کار با پلتفرم یا وب‌سایت با توجه به جدیدبودن تأمین مالی جمعی، ساختار و فرآیندهای پلتفرم یا وب‌سایت به‌گونه‌ای طراحی شود که تطبیق زیادی با انتظار کاربران داشته باشد. به‌علاوه، برای سنجش و ارزیابی و راستی‌آزمایی برخی از پروژ‌ه‌ها با ایجاد هوش مصنوعی در پلتفرم‌ها از این امکان استفاده شود. به‌علاوه، بنیاد سینمایی به اکران فیلم‌های سرمایه‎‌گذاری‌شده با روش تأمین مالی جمعی اولویت دهد و برنامه‌های اکران برای سال‌های آینده ارائه شود.

مرحله پسا سرمایه‌گذاریدر برگیرندۀ 2 مقولۀ فرعی کنترل و نگهداشت سرمایه‌گذاران است. هر طرح و برنامه‌ای برای این‌که نتیجۀ موفقی داشته باشد، باید همواره ارزیابی شود. فقط طرح ایده و اجرای آن کافی نیست و باید مرحلۀ ارزیابی نیز وجود داشته باشد. برای سنجش نحوۀ اجرای برنامه، یافتن ایرادات موجود و برطرف‌کردن آنها باید برنامه‌های بازرسی و کنترل نیز اجرا شود. ارزیابی می‌تواند حین اجرای طرح نیز وجود داشته و همواره به‌دنبال یافتن ایرادات و برطرف‌کردن آنها باشد. برای ادامۀ طرح و ازدیاد جمعیت سرمایه‌گذاران نباید از قدرت تبلیغات و فعالیت‌های ترویجی غافل شد. پیشنهاد می‌شود، نتایج طرح‌ها و سرمایه‌گذاری افراد به آنها بازخور داده شود و اطلاعات نیز در پلتفرم و سایت مدنظر برای کاربران نشان داده شود. علاوه بر این، از پیج‌ها، اکانت‌ها و سایر شبکه‌های اجتماعی سلبریتی‌ها برای تبلیغ و بازاریابی پروژه تأمین مالی جمعی استفاده شود.

در مرحلۀ قبل سرمایه‌گذاری به کد‌های «اعتماد مردم به حکومت»، «تقویت سرمایۀ اجتماعی» در پژوهش یه و همکاران (2019)  اشاره شده است.  در پژوهش فانئاایوانویچ (2019) به کد‌های «گرایش مردم به مشارکت در سینما»، «امکان تشخص فرهنگی با سرمایه‌گذاری در صنعت فیلم‌سازی» اشاره شده است. به کد‌های «تمایل به کمک به دیگران» و «تمایل به شهرت» اشاره شده است. به‌علاوه،  به کدهای «اطلاع‌رسانی دربارۀ جایگاه صنعت فیلم‌سازی»، «وجود سابقه در مشارکت‌های مردمی ازقبیل: گلریزان، وقف و خیرین و غیره» اشاره شده است. در مرحلۀ حین سرمایه‌گذاری و پژوهش صلواتیان و همکاران (2019) به کدهای «امکان خرید سهام فیلم برای عموم در بورس»، «عرضۀ سهام شرکت‌های فیلم‌سازی در بورس»، «امکان سرمایه‌گذاری در شرکت‌های فیلم‌سازی در بورس» اشاره شده است. به کد «پاسخگویی/ پشتیبانی آنلاین اطلاعاتی» در پژوهش دنگ و همکاران (2022) اشاره شده است. در پژوهش ریبریوناواراته و همکاران (2021) به کدهای «تداوم ارتباط با شرکا و سرمایه‌گذاران»، «درگیرکردن حامیان با ارائۀ مشارکت آنها در تصمیم‌گیری» اشاره شده است که با نتایج پژوهش حاضر همراستاست. در مرحلۀ پسا سرمایه‌گذاری به کدهای «حفظ ارتباط با سرمایه‌گذاران»، «بازخور نتایج به سرمایه‌گذاران» در پژوهش ازنب و همکاران (2021) اشاره شده است. به کدهای «گزارش حاصل از سود یا زیان طرح بر روی پلتفرم»، «ارزیابی کاربران در بهره‌گیری از پلتفرم» در پژوهش کارتمو (2017) اشاره شده است.

پژوهشگران در انجام فرایند این پژوهش با محدودیت‌ها و مشکلاتی روبه‌رو بوده‌اند؛ ازجمله، محدودیت زمانی و ممکن‌نبودن تعمیم نتایج پژوهش به سازمان‌های دیگر به دلیل این‌که ماهیت روش پژوهش، کیفی است. از آنجا که امکان تفاسیر مختلف از پدیدۀ موردبررسی از محدودیت‌های پژوهش کیفی است، به‌طور حتم تفسیر صورت‌گرفته از پدیدۀ موردمطالعه یکی از تفاسیر پذیرفتنی دربارۀ آن است. با توجه به رویکرد کیفی پژوهش و عدم بررسی اعتبار مدل استخراج‌شده به سایر پژوهشگران پیشنهاد می‌شود، با روش‌شناسی کمی به آزمون مدل استخراج‌شده توجه کنند. پیشنهاد می‌شود، پژوهشگران آتی در حوزۀ ارزشیابی تأمین مالی جمعی و سازوکارهای تأمین امنیت سرمایه پژوهش کنند. در انتها پیشنهاد می‌شود، موضوع پژوهش حاضر به‌صورت مطالعۀ موردی در پلتفرم‌های فعال در ایران و جهان بررسی و نتایج حاصل از آنها با هم مقایسه شود.

 

[1]. Crowdfunding, Rewards-Based Crowdfunding, Equity-Based Crowdfunding, Debt-Based Crowdfunding, Donation -Based Crowdfunding, Framework + Crowdfunding, Crowdfunding Platforms

[2]. Critical Appraisal Skills Program

[3]. ConQual

Agrawal, A., Catalini, C., & Goldfarb, A. (2015). Crowdfunding: Geography, social networks, and the timing of investment decisions. Journal of Economics & Management Strategy, 24(2), 253-274. https://doi.org/10.1111/jems.12093
Allison, T. H., Davis, B. C., Webb, J. W., & Short, J. C. (2017). Persuasion in crowdfunding: An elaboration likelihood model of crowdfunding performance. Journal of Business Venturing, 32(6), 707-725. https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2017.09.002
Aznab, E., Karimi, A., & Mehrnoosh, M. (2021). Identifying the Factors Influencing the Success of Crowdfunding Behavior: A Case Study of Investment House. Organizational Culture Management, 19(2): 353-375. https://doi.org/10.22059/jomc.2020.302912.1008050  [In Persian].
Baber, H. (2019). A framework for Crowdfunding platforms to match services between funders and fundraisers. International Journal of Industrial Distribution & Business,3(5), 54-74. http://dx.doi.org/10.13106/ijidb.2019.vol10.no4.25
Beaulieu, T., Sarker, S., & Sarker, S. (2015). A conceptual framework for understanding crowdfunding. Communications of the Association for Information Systems, 37(1), 1. https://doi.org/10.17705/1CAIS.03701
Braet, O., Spek, S., & Pauwels, C. (2013). Crowdfunding the movies: A business analysis of crowdfinanced moviemaking in small geographical markets. Journal of Media Business Studies10(1), 1-23. https://doi.org/10.1080/16522354.2013.11073557
Burtch, G., Ghose, A., & Wattal, S. (2013). An empirical examination of the antecedents and consequences of contribution patterns in crowd-funded markets. Information Systems Research, 24(3), 499-519. https://doi.org/10.1287/isre.1120.0468
Cai, W., Polzin, F., & Stam, E. (2021). Crowdfunding and social capital: A systematic review using a dynamic perspective. Technological Forecasting and Social Change, 162, 120412. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2020.120412
Chen, M. Y., Chang, J. R., Chen, L. S., & Chuang, Y. J. (2022). Identifying the key success factors of movie projects in crowdfunding. Multimedia Tools and Applications, 81(19), 27711-27736. https://doi.org/10.1007/s11042-022-12959-0
Cicchiello, A. F., Gallo, S., & Monferrà, S. (2022). Mapping crowdfunding in cultural and creative industries: A conceptual and empirical overview. European Management Review, 19(1), 22-37. https://doi.org/10.1111/emre.12510
Chitsazan, H., & Pourbasir, M. (2021). Factors affecting backers’ funding intention in crowdfunding platforms. Journal of Entrepreneurship Development, 14(4), 599-618. 10.22059/JED.2021.320354.653622 [In Persian].
Chitsazan, H., Koolaji, S., & Bagheri, A. (2019). Identifying drivers of Using Crowdfunding by Entrepreneurs (The Case of Tourism Industry). Journal of Entrepreneurship Development, 12(1), 21-40. https://doi.org/10.22059/jed.2018.261899.652659 [In Persian].
Crosetto, P., & Regner, T. (2014). Crowdfunding: Determinants of success and funding dynamics (No. 2014-035). Jena Economic Research Papers, 6(2), 68-83. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2088298
Cumming, D. J., Leboeuf, G., & Schwienbacher, A. (2020). Crowdfunding models: Keep‐it‐all vs. all‐or‐nothing. Financial Management, 49(2), 331-360. https://doi.org/10.1111/fima.12262
Deng, L., Ye, Q., Xu, D., Sun, W., & Jiang, G. (2022). A literature review and integrated framework for the determinants of crowdfunding success. Financial Innovation, 8(1), 1-70. https://doi.org/10.1186/s40854-022-00345-6
Ebrahimi, A. (2017). Interpretive structural modeling of funders' motivational factors towards participation in crowdfunding platforms [Unpublished Master's Thesis]. University of Tehran. [In Persian].
Fadaii Vahed, M., & Maeli, M. R. (2014). Prioritization of factors affecting financing in Iran using hierarchical analysis method. Journal of Financial and Economic Policies. 2(6), 141-160. [In Persian].
Fanea-Ivanovici, M. (2019). Prosumers: Key Factors for Successful Filmmaking Crowdfunding Projects. International Journal of E-Services and Mobile Applications, 11(3), 48-60. https://doi.org/10.4018/IJESMA.2019070104
Fanea-Ivanovici, M., & Baber, H. (2021). Crowdfunding model for financing movies and web series. International Journal of Innovation Studies, 5(2), 99-105. https://doi.org/10.1016/j.ijis.2021.06.001
Finfgeld‐Connett, D. (2010). Generalizability and transferability of meta‐synthesis research findings. Journal of advanced nursing, 66(2), 246-254. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2009.05250.x
Gangi, F., & Daniele, L. M. (2017, June). Success drivers of reward-based crowdfunding: conceptual framework and empirical evidence. In EURAM Conference 2017: Making Knowledge Work (pp. 21-24).
Gerber, E. M., & Hui, J. (2013). Crowdfunding: Motivations and deterrents for participation. ACM Transactions on Computer-Human Interaction, 20(6), 1-32. https://doi.org/10.1145/2530540
González-Cacheda, B., & Outeda, C. C. (2021). Political crowdfunding and resource mobilization for collective action: The keys to success. Technology in Society, 67, 101743. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2021.101743
Haji-Gholam-Saryazdi, A., Rajab-Zadeh-Ghatari, A., Mashayekhi, A, N., & Hasan-Zadeh, A. R. (2018). Presenting the ecological model of crowdfunding business in Iran. Journal of Business Management Explorations, 10(19), 307-342. [In Persian]. https://bar.yazd.ac.ir/article_1155.html
Hapsari, M. I.Bin, M. A.Mohammed, M. O. &  Duasa, J. (2022), A qualitative investigation into crowdfunding framework as a source of financing for waqf land development. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 13(3), 425-443. https://doi.org/10.1108/JIABR-10-2020-0311
Hossain, M., & Oparaocha, G. O. (2017). Crowdfunding: motives, definitions, typology and ethical challenges. Journal of Entrepreneurship Research, 7(2), 92-115. https://doi.org/10.1515/erj-2015-0045
Hou, J., Wang, N., & Ge, S. (2015). Antecedents of crowdfunding project success: An empirical study. WHICEB 2015 Proceedings, 52.
Huang, W. (2020). The study on the relationships among film fans’ willingness to pay by film crowdfunding and their influencing factors. Economic Research-Ekonomska istraživanja, 33(1), 804-827. https://doi.org/10.1080/1331677X.2020.1734849
Ibrahim, N. (2012). The model of crowdfunding to support small and micro businesses in Indonesia through a web-based platform. Procedia Economics and Finance, 4, 390-397. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(12)00353-X
Jensen, L, A & Allen, M. N. (1996). Meta-synthesis of qualitative findings. Qualitative Health Research, 6(4), 553-560. https://doi.org/10.1177/104973239600600407
 
Kaartemo, V. (2017). The elements of a successful crowdfunding campaign: A systematic literature review of crowdfunding performance. International Review of Entrepreneurship, 15(3), 291-318.
Kazaure, M. A., Abdullah, A. R., Zawawi, D. B., & Hamzah, A. (2020). Determinants of SMEs intention to adopt Islamic crowdfunding model in Northwestern Nigeria. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 12(2), 204-217. https://doi.org/10.1108/JIABR-12-2019-0234
Lasrado, L. A., & Lugmayr, A. (2013). Crowdfunding in Finland: A new alternative disruptive funding instrument for businesses. In Proceedings of International Conference on Making Sense of Converging Media, (pp. 194-201). https://doi.org/10.1145/2523429.2523490
Liang, T. P., Wu, S. P. J., & Huang, C. C. (2019). Why funders invest in crowdfunding projects: Role of trust from the dual-process perspective. Information & Management, 56(1), 70-84. https://doi.org/10.1016/j.im.2018.07.002
Liu, C., & Liu, J. (2016). Antecedents of success rate of award-based crowdfunding: The case of the “kickstarter”. Modern Economy, 7(03), 250. http://dx.doi.org/10.4236/me.2016.73027
Liu, L., Suh, A., & Wagner, C. (2017). Donation behavior in online micro charities: An investigation of charitable crowdfunding projects. In Proceedings of the 50th Hawaii International Conference on system sciences. https://doi.org/10.24251/HICSS.2017.100
Mollick, E. (2014). The dynamics of crowdfunding: An exploratory study. Journal of Business Venturing, 29(1), 1-16. https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2013.06.005
Munn, Z., Porritt, K., Lockwood, C., Aromataris, E., & Pearson, A. (2014). Establishing confidence in the output of qualitative research synthesis: The ConQual approach. BMC Medical Research Methodology, 14(1), 1-7. https://doi.org/10.1186/1471-2288-14-108
Munyanyi, W., & Mapfumo, A. (2018). Factors influencing crowdfunding plausibility in post hyperinflationary Zimbabwe.
Nye, E., Melendez‐Torres, G. J., & Bonell, C. (2016). Origins, methods and advances in qualitative meta‐synthesis. Review of Education, 4(1), 57-79. https://doi.org/10.1002/rev3.3065
O’Donnell, J. (2022). Administration of crowdfunding at Australian universities. Business Horizons, 65(1), 33-42. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2021.09.001
Ribeiro-Navarrete, S., Palacios-Marqués, D., Lassala, C., & Ulrich, K. (2021). Key factors of information management for crowdfunding investor satisfaction. International Journal of Information Management, 59, 102354. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2021.102354
Salavatian, S., Ghanbary, S., & Nouri Moheb, S., (2019).  Collective financing of feature film productions in Iran; Barriers, capacities and requirements. Journal of Communication Culture Studies, 20(47), 65-94. https://doi.org/10.22083/jccs.2019.172924.2737 [In Persian].
Salavatian, S., Hoseini, B., & Nouri Moheb, S. (2020).  Feasibility Study of Using Crowdfunding Method for Drama Productions in IRIB. Global Media Journal-Persian Edition, 14(2), 106-130. https://doi.org/10.22059/gmj.2020.76662 [In Persian].
Salido-Andres, N., Rey-Garcia, M., Alvarez-Gonzalez, L. I., & Vazquez-Casielles, R. (2021). Mapping the field of donation-based crowdfunding for charitable causes: Systematic review and conceptual framework. VOLUNTAS: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 32(2), 288-302. https://doi.org/10.1007/s11266-020-00213-w
Sandelowski, M., & Barroso, J. (2006). Handbook for Synthesizing Qualitative Research. Springer Publishing Company.
Shafaei, R., Ebrahimi SarvOlya, M. H., & Peymany, M. (2021). Motivating signals to participate in equity crowdfunding in Iran. Journal of Innovation Management, 10(2), 125-153. [In Persian]. https://www.nowavari.ir/article_134313.html
Shneor, R., Zhao, L., & Flåten, B. T. (2020). Introduction: from fundamentals to advances in crowdfunding research and practice. In Advances in Crowdfunding (pp. 1-18). Palgrave Macmillan, Cham.
Tian, Z., Guan, L., & Shi, M. (2018). The key factors of successful internet crowdfunding projects-an empirical study based on different platforms. In 2018 15th International Conference on Service Systems and Service Management (ICSSSM) (pp. 1-6). IEEE. https://doi.org/10.1109/ICSSSM.2018.8465009
Yeh, T. L., Chen, T. Y., & Lee, C. C. (2019). Investigating the funding success factors affecting reward-based crowdfunding projects. Journal of Innovation, 21(3), 466-486. https://doi.org/10.1080/14479338.2019.1585191
Zimmer, L. (2006). Qualitative meta‐synthesis: A question of dialoguing with texts. Journal of Advanced Mursing, 53(3), 311-318. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2006.03721.x
Zuchowski, O., Posegga, O., Schlagwein, D., & Fischbach, K. (2016). Internal crowdsourcing: conceptual framework, structured review, and research agenda. Journal of Information Technology, 31(2), 166-184. https://doi.org/10.1057/jit.2016.14