شناسنامه علمی شماره
دوره 6، شماره 4 ، دی 1397
چکیده
زمستان 1397
بیشتر
زمستان 1397
مقاله پژوهشی
خدیجه مصطفائی دولت آباد؛ عادل آذر؛ عباس مقبل باعرض
چکیده
در سال‌های اخیر، بانکها و مؤسسات مالی بیش از پیش به مدیریت ریسک عملیاتی توجه کرده‌اند. همانگونه که در توافقنامۀ بال و سایر چارچوب‌های مدیریت ریسک اذعان شده است شناسایی ریسک، نخستین مرحلۀ فرایند مدیریت ریسک تلقی میشود. مدیریت و کنترل ریسک مستلزم شناسایی ریسک‌ها و عوامل ایجادکننده و ساز و کار علت و معلولی آنها است. نگاشت ریسک یکی ...
بیشتر
در سال‌های اخیر، بانکها و مؤسسات مالی بیش از پیش به مدیریت ریسک عملیاتی توجه کرده‌اند. همانگونه که در توافقنامۀ بال و سایر چارچوب‌های مدیریت ریسک اذعان شده است شناسایی ریسک، نخستین مرحلۀ فرایند مدیریت ریسک تلقی میشود. مدیریت و کنترل ریسک مستلزم شناسایی ریسک‌ها و عوامل ایجادکننده و ساز و کار علت و معلولی آنها است. نگاشت ریسک یکی از ابزارهای پذیرفته‌شده برای شناسایی ریسک عملیاتی است که تاکنون روش‌های کمی برای تهیۀ آن توسعه داده شده است. در مقالۀ حاضر، نگاشت ریسک مبتنی بر فرایند به‌عنوان ابزار شناسایی ریسک انتخاب و امکان تهیۀ نگاشت ریسک با استفاده از یک تکنیک نگاشت شناختی فازی به‌عنوان تکنیک ساختاردهی مسأله بررسی شد. پس از تشکیل نگاشت با افراز ریسک‌های شناساییشده به فعالیتهای مربوط در فرایند مدّنظر مشخص شد فعالیت «اعتبارسنجی»، پرریسکترین فعالیت در این فرایند است؛ سپس با تجزیه و تحلیل عناصر نگاشت ریسک‌ها و عوامل کلیدی شناسایی و درنهایت، اثر سیاستهای مختلف کنترل ریسک در عناصر نگاشت در قالب سه دسته سناریو بررسی شد.
مقاله پژوهشی
بهاره حقیقی طلب؛ محمد رضا عباس زاده؛ مهدی صالحی
چکیده
هدف این مطالعه بررسی تأثیر کسری/ مازاد مالی و تأثیر سه ویژگی صنعت (تمرکز، شکوفایی و پویایی) در سرعت تعدیل‌های ساختار سرمایه است. نتایج برای تشخیص دلایل اصلی اتّخاذ تصمیم‌های تأمین مالی مختلف در شرکت‌های دارای کسری/ مازاد مالی مشابه و ویژگی‌های مشابه صنعت می‌تواند مفید باشد. در این پژوهش، شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار ...
بیشتر
هدف این مطالعه بررسی تأثیر کسری/ مازاد مالی و تأثیر سه ویژگی صنعت (تمرکز، شکوفایی و پویایی) در سرعت تعدیل‌های ساختار سرمایه است. نتایج برای تشخیص دلایل اصلی اتّخاذ تصمیم‌های تأمین مالی مختلف در شرکت‌های دارای کسری/ مازاد مالی مشابه و ویژگی‌های مشابه صنعت می‌تواند مفید باشد. در این پژوهش، شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال‌های 1385 تا 1394 بررسی شد.کسری/ مازاد تأمین مالی، تمرکز و شکوفایی صنعت به‌صورت مجزا، تأثیر معناداری در سرعت تعدیل در ساختار سرمایه ندارد. در صنایع با پویایی زیاد/کم، شرکت‌ها به افزایش اهرم مالی مایل هستند. شرکت‌ها با مازاد تأمین مالی و بدهی بیشتر/کمتر از هدف به کاهش اهرم مالی تمایل دارند. شرکت‌ها با تمرکز زیاد/کم و بدهی کمتر از هدف مایلند اهرم مالی خود را کاهش دهند. شرکت‌ها در صنایع با شکوفایی زیاد (کم) و بدهی کمتر از هدف، بهترتیب، به کاهش (افزایش) اهرم مالی خود تمایل دارند. شرکت‌ها در صنایع با پویایی کم (با ثباتتر) و بدهی کمتر از هدف، با بیشترین سرعت به سمت کاهش اهرم مالی پیش میروند.
مقاله پژوهشی
حمیدرضا ایمانی؛ محسن دستگیر
چکیده
با افزایش عدم‌تقارن اطلاعاتی در هنگام اعلام سود شرکت‌ها، معاملات سهام قبل از تاریخ سود کاهش می‌یابد. بعد از بررسی مشخص شد کاهش معاملات به‌صورت نامتقارن (عدم تعادل معاملات) است و میزان خرید سهام در این روزها، بیشتر از فروش کاهش می‌یابد. تصمیم به فروش سهامداران به بازده مثبت بعد از اعلام سود منجر میشود. ازجمله عوامل مؤثر در فروشنده‌شدن ...
بیشتر
با افزایش عدم‌تقارن اطلاعاتی در هنگام اعلام سود شرکت‌ها، معاملات سهام قبل از تاریخ سود کاهش می‌یابد. بعد از بررسی مشخص شد کاهش معاملات به‌صورت نامتقارن (عدم تعادل معاملات) است و میزان خرید سهام در این روزها، بیشتر از فروش کاهش می‌یابد. تصمیم به فروش سهامداران به بازده مثبت بعد از اعلام سود منجر میشود. ازجمله عوامل مؤثر در فروشنده‌شدن سهامداران، افزایش هزینۀ معاملات است. نوآوری پژوهش حاضر، تعریف فرضیههای جدید با توجه به مبانی نظری و بررسی متغیرهای اخبار سودآوری و بازده در قالب معادلات همزمان بود که مشخص شد هیچ یک علت دیگری نیست. بعد از بررسی داده‌های 147 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران در دورۀ 1393-1388 یافتهها نشان داد متغیرهای اخبار سودآوری، توجه سرمایه‌گذار و فشار فروش در متغیر بازده، تأثیر مستقیم دارد و رابطۀ متغیرهای توجه سرمایه‌گذار و بازده با اخبار سودآوری مستقیم است؛ اما تأثیر متغیر فشار فروش در اخبار سودآوری معکوس است.
مقاله پژوهشی
سید محمدعلی خاتمی فیروز آبادی؛ لعیا الفت؛ مقصود امیری؛ حمید شریفی
چکیده
انجمن مدیریت جامع زنجیرۀ تأمین، آن را دارایی راهبردی تعریف می‌کند که برای سازمان، ارزش و مزیت رقابتی ایجاد می‌کند. هدف این پژوهش، شناخت چگونگی شکل‌گیری و اثرگذاری پیچیدگی این دارایی بر عملکرد سازمان و جایگاه عملکرد مالی در تأثیرپذیری از آن است؛ به این منظور پس از بررسی پیشینۀ نظری پژوهش، ابعاد و گویه‌های الگو شناسایی شد و الگوی ...
بیشتر
انجمن مدیریت جامع زنجیرۀ تأمین، آن را دارایی راهبردی تعریف می‌کند که برای سازمان، ارزش و مزیت رقابتی ایجاد می‌کند. هدف این پژوهش، شناخت چگونگی شکل‌گیری و اثرگذاری پیچیدگی این دارایی بر عملکرد سازمان و جایگاه عملکرد مالی در تأثیرپذیری از آن است؛ به این منظور پس از بررسی پیشینۀ نظری پژوهش، ابعاد و گویه‌های الگو شناسایی شد و الگوی مرجع فرایندهای زنجیرۀ تأمین قرار گرفت؛ سپس پرسشنامهای برای ارزیابی پیچیدگی زنجیرۀ تأمین و بررسی اثر آن بر عملکرد طراحی شد. نمونۀ آماری شامل 50 شرکت تولید لوازم خانگی در شهرهای تهران، اصفهان، تبریز، مشهد، شیراز و اهواز است. در این پژوهش 250 پرسشنامه در لایههای مختلف زنجیرۀ تأمین توزیع و 197 پرسشنامه تکمیل شد. درنهایت با استفاده از روش تحلیل عاملی و الگوسازی معادلات ساختاری، الگوی مفهومی پیشنهادی پژوهش، تجزیهوتحلیل شد. براساس یافتههای پژوهش، پیچیدگی زنجیرۀ تأمین در جامعۀ بررسیشده تأثیر منفی و معناداری بر عملکرد دارد.
مقاله پژوهشی
تامین مالی
محمدرضا رستمی؛ احمد نبی زاده؛ زهرا شاهی
چکیده
با توجه به اهمیت ریسک اعتباری بانکها در ثبات نظام پولی و مالی، این پژوهش اثر عوامل خاص بانکی و کلان اقتصادی را بر ریسک اعتباری بانکهای تجاری در ایران بررسی می‌کند. بر این اساس با استفاده از روش نمونه‌‌گیری قضاوتی، داده‌های استفاده‌شده در این پژوهش که به متغیرهای مستقل و وابسته مربوط است و در سطح بانکها و در سطح ...
بیشتر
با توجه به اهمیت ریسک اعتباری بانکها در ثبات نظام پولی و مالی، این پژوهش اثر عوامل خاص بانکی و کلان اقتصادی را بر ریسک اعتباری بانکهای تجاری در ایران بررسی می‌کند. بر این اساس با استفاده از روش نمونه‌‌گیری قضاوتی، داده‌های استفاده‌شده در این پژوهش که به متغیرهای مستقل و وابسته مربوط است و در سطح بانکها و در سطح کلان به دست آمده است، به کمک روش گشتاور تعمیمیافته (GMM) در بازۀ زمانی 1388 تا 1394 تجزیهوتحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد از بین متغیرهای بررسیشده، متغیرهای نسبت تسهیلات غیرجاری (NPL) مربوط به یک دورۀ گذشته و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت با نسبت تسهیلات غیرجاری بهمنزلۀ معیاری از ریسک اعتباری بانک، رابطۀ مستقیم و مثبت و متغیرهای سرمایۀ بانک، نرخ رشد درآمد نفتی و رشد اعتبار، رابطۀ معنادار و منفی با ریسک اعتباری دارد. متغیرهای اندازۀ بانک، نرخ تورم و بازده داراییها نیز ارتباط معنیداری با معیار ریسک اعتباری ندارد.
مقاله پژوهشی
مینا صحراکاران؛ فرزین رضایی
چکیده
این پژوهش، تأثیر ریسک اطلاعات مالی را در ساختار سرمایه با رویکرد نمایندگی در بازه زمانی 1383-1392 در 87 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی کرده است. ساختار سرمایه، مهم‌ترین پارامتر مؤثر در ارزش شرکت‌ها است. تضاد منافع بین مدیران و مالکان که به‌دلیل نابرابری در توزیع اطلاعات پدیدار میشود، ریسک ...
بیشتر
این پژوهش، تأثیر ریسک اطلاعات مالی را در ساختار سرمایه با رویکرد نمایندگی در بازه زمانی 1383-1392 در 87 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی کرده است. ساختار سرمایه، مهم‌ترین پارامتر مؤثر در ارزش شرکت‌ها است. تضاد منافع بین مدیران و مالکان که به‌دلیل نابرابری در توزیع اطلاعات پدیدار میشود، ریسک اطلاعات مالی را افزایش می‌دهد و در ساختار سرمایه مؤثر است. برای آزمون فرضیهها از تجزیه و تحلیل رگرسیونی با استفاده از روش داده‌های تلفیقی بهره گرفته شده است. نتایج نشان می‌دهد با افزایش تضاد منافع بین مدیران، کسری مالی و بهتبع آن، میزان تأمین مالی از محل بدهیها افزایش می‌یابد؛ بنابراین بین کسری مالی و تغییرات ساختار سرمایه، رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد. تأثیر ریسک اطلاعات مالی شرکت‌ها در رابطۀ کسری مالی و تغییرات ساختار سرمایه نیز منفی و معنادار است. تأثیر ریسک اطلاعات مالی شرکت‌ها در رابطۀ کسری مالی و تغییرات ساختار سرمایه با مداخلۀ عدم تقارن به‌عنوان عامل نمایندگی اول تأیید شد؛ اما با مداخلۀ عدم تقارن به‌عنوان عامل نمایندگی دوم تأیید نشد.
مقاله پژوهشی
مریم دولو؛ مهدی داوری
چکیده
نوسان نرخ ارز بهمنزلۀ یکی از منابع عدم اطمینان، سرمایه‌گذار را در معرض ریسک قرار می‌دهد. انتظار می‌رود سرمایه‌گذاران برای تحمل ریسک نوسان نرخ ارز، بازده بالاتری طلب کنند؛ اما برخی شواهد تجربی نشان‌دهندۀ عدم قیمت‌گذاری ریسک نوسان نرخ ارز است. تأییدنشدن رابطۀ ریسک نوسان نرخ ارز و بازده موردانتظار نشان‌دهندۀ نوعی خلاف قاعده ...
بیشتر
نوسان نرخ ارز بهمنزلۀ یکی از منابع عدم اطمینان، سرمایه‌گذار را در معرض ریسک قرار می‌دهد. انتظار می‌رود سرمایه‌گذاران برای تحمل ریسک نوسان نرخ ارز، بازده بالاتری طلب کنند؛ اما برخی شواهد تجربی نشان‌دهندۀ عدم قیمت‌گذاری ریسک نوسان نرخ ارز است. تأییدنشدن رابطۀ ریسک نوسان نرخ ارز و بازده موردانتظار نشان‌دهندۀ نوعی خلاف قاعده با عنوان «معمای ریسک ارز» است. برخی شواهد تجربی نشان می‌دهد دلیل عدم قیمت‌گذاری ریسک نوسان نرخ ارز آن است که از تغییرات همزمان نرخ ارز استفاده شده است؛ اما اگر از تغییرات پایدار نرخ ارز (که متغیر حالت و ریسک درماندگی مالی است) استفاده شود، ریسک نوسان نرخ ارز قیمت‌گذاری میشود. هدف پژوهش حاضر، آزمون تغییرات پایدار نرخ ارز بهمنزلۀ متغیر حالت و ریسک درماندگی مالی در بورس اوراق بهادار تهران برای توضیح معمای ریسک نوسان نرخ ارز است. در این پژوهش صرف ریسک تغییرات پایدار نرخ ارز با استفاده از رویکرد سبد ردیاب، محاسبه و قیمت‌گذاری آن آزمون شده است. برای این منظور، نمونه‌ای متشکل از حدود 160 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1384 تا 1394 بررسی شده است. برای آزمون قیمت‌گذاری ریسک نوسان نرخ ارز بر مبنای تغییرات پایدار نرخ ارز از روش رگرسیون سری زمانی استفاده شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد ریسک نوسان نرخ ارز در بورس اوراق بهادار تهران براساس تغییرات پایدار سالانه قیمت‌گذاری شده است؛ بنابراین، معمای ریسک نوسان نرخ ارز با درنظرگرفتن تغییرات پایدار به‌جای تغییرات همزمان توضیح داده شده است.
مقاله پژوهشی
نازنین صالحی؛ هادی امیری
چکیده
پیش‌بینی ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی یکی از شاخه‌های رشتۀ مالی است که در دو دهۀ اخیر توجه بیشتری به آن شده است؛ به‌گونه‌ای که الگو‌های ورشکستگی توسعه‌یافته و متغیرهای محیط کلان اقتصادی و شرایط بازار را به همراه متغیرهای حسابداری در بر می‌گیرد. از آنجا که در ایران از رویکرد حسابداری استفادۀ بیشتری شده است، مقایسۀ رویکردهای مختلف ...
بیشتر
پیش‌بینی ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی یکی از شاخه‌های رشتۀ مالی است که در دو دهۀ اخیر توجه بیشتری به آن شده است؛ به‌گونه‌ای که الگو‌های ورشکستگی توسعه‌یافته و متغیرهای محیط کلان اقتصادی و شرایط بازار را به همراه متغیرهای حسابداری در بر می‌گیرد. از آنجا که در ایران از رویکرد حسابداری استفادۀ بیشتری شده است، مقایسۀ رویکردهای مختلف اهمیت دارد. هدف اصلی پژوهش، بررسی الگوی خطر کمپبل و همکاران (2008) در محیط اقتصادی ایران و مقایسۀ آن با الگوی حسابداری متشکل از متغیرهای الگوی اُلسون (1980) و الگوی خطر شاموی (2001) در بُعد صحت پیش‌بینی ورشکستگی است. در این پژوهش از داده‌های 241 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بین1382 تا 1394 استفاده شده است. برای تخمین الگوها از روش رگرسیون لجستیک و برای مقایسۀ قدرت الگوها در پیش‌بینی ورشکستگی از روش تحلیل منحنی مشخصۀ عملکرد سیستم (ROC) استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد الگوی خطر کمپبل و همکاران (2008) بهطور معناداری، ورشکستگی شرکت‌های غیرمالی را پیش‌بینی می‌کند و دقت آن بیشتر از الگوی حسابداری اُلسون (1980) در پیش‌بینی ورشکستگی است؛ اما تفاوت آن با الگوی شاموی (2001) در بُعد دقت معنادار نشد.
مقاله پژوهشی
1مدیریت دارایی
حسن کارنامه حقیقی؛ علی رستمی
چکیده
در طول دهه‌های گذشته، بازارهای مالی به‌دلیل قرارگرفتن در معرض سقوط‌های غیرمنتظره خسارات زیادی می‌دید. به‌دنبال این بحران‌ها، مؤسسات مالی، قانون‌گذاران و دانشگاهیان برای ارائۀ روش‌های بهتر اندازه‌گیری و ابزارهای پوشش ریسک، پژوهش‌های فشرده‌ای انجام دادند. ارزش در معرض خطر (VaR) مشهورترین روش اندازه‌گیری ریسک در حوزۀ مالی است. ...
بیشتر
در طول دهه‌های گذشته، بازارهای مالی به‌دلیل قرارگرفتن در معرض سقوط‌های غیرمنتظره خسارات زیادی می‌دید. به‌دنبال این بحران‌ها، مؤسسات مالی، قانون‌گذاران و دانشگاهیان برای ارائۀ روش‌های بهتر اندازه‌گیری و ابزارهای پوشش ریسک، پژوهش‌های فشرده‌ای انجام دادند. ارزش در معرض خطر (VaR) مشهورترین روش اندازه‌گیری ریسک در حوزۀ مالی است. در پژوهش حاضر سودمندی نظریۀ ارزش فرین (EVT) برای پیش‌بینی ارزش در معرض خطر بازار سهام ایران و کاربرد آن در حافظۀ بلندمدت بازار در چهارچوب الگوی GARCH بررسی شده است. به این منظور از حافظۀ بلندمدت انواع الگوی گارچ ( FIAGARCH HYGARCH،FIAPARCH) و نظریۀ ارزش فرین برای پیش‌بینی ارزش در معرض خطر شاخص قیمت کل بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد در سطوح اطمینان مختلف، الگوی FIAPARCH-EVT اعتبار مناسب و مطمئنی برای سنجش ریسک یک روز جلوتر بازار دارد و برای سریهای مختلف مطالعهشده، بهتر عمل می‌کند.
مقاله پژوهشی
1مدیریت دارایی
رضا راعی؛ سعید باجلان؛ علیرضا عجم
چکیده
همواره به مسئلۀ انتخاب سبد بهمنزلۀ یکی از مسائل اساسی در زمینۀ سرمایه‌گذاری توجه شده است. الگوها و روش‌های مختلفی از زمان ارائۀ کار اولیۀ مارکویتز تاکنون برای انتخاب سبد سرمایه‌گذاری بهینه ارائه شده است. با این حال یافتن مفیدترین الگو در انتخاب این سبد همواره دغدغۀ سرمایه‌گذاران بوده است. هدف از این پژوهش بررسی کارآیی ...
بیشتر
همواره به مسئلۀ انتخاب سبد بهمنزلۀ یکی از مسائل اساسی در زمینۀ سرمایه‌گذاری توجه شده است. الگوها و روش‌های مختلفی از زمان ارائۀ کار اولیۀ مارکویتز تاکنون برای انتخاب سبد سرمایه‌گذاری بهینه ارائه شده است. با این حال یافتن مفیدترین الگو در انتخاب این سبد همواره دغدغۀ سرمایه‌گذاران بوده است. هدف از این پژوهش بررسی کارآیی بهینهسازی سبد سرمایه‌گذاری با استفاده از الگویی جدید با نام الگوی ترکیبی حداقل واریانس و 1/N است؛ بدین منظور الگوی ترکیبی حداقل واریانس و 1/N ارائه و عملکرد این الگو با الگو‌های حداقل واریانس و الگوی 1/N مقایسه شده است. برای ارزیابی عملکرد سبد سرمایه‌گذاری حاصل از الگو‌های پژوهش از معیارهایی مانند شارپ، ترینر، مودیلیانی ـ مودیلیانی، اطلاعات و سورتینو و درنهایت از روش تصمیمگیری چندمعیارۀ TOPSIS برای رتبهبندی الگو‌های پژوهش استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان‌دهندۀ برتری الگوی ترکیبی حداقل واریانس و 1/N نسبت به الگو‌های دیگر است.
